Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2004, Side 80

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
Culicoides tegundum. Við höfum einangrað tvö gen úr Culicoides
nubeculosus rCul n 1 og pQEPP2C. Ef prótein genanna eru tjáð
í E. coli er hægt að sýna fram á sérvirka bindingu pQEPP2C
próteinsins en ekki rCul n 1 við IgE úr sumarexemshestum. Til
að sykrun, umbrot og önnur meðhöndlun á próteinum sé sem
líkust og í lífverunni, var notað baculoveirukerfi sem er öflugt
próteintjáningarkerfi í skordýrafrumum. Baculoveirur eru stórar
skordýraveirur ræktaðar í fiðrildalirfufrumum (Sf 9).
Markmið verkefnisins er að finna og frantleiða ofnæmisvak-
ana í sumarexemi.
Efniviður og aðferðir: Bac-to-Bac Baculovirus Expression System
frá Invitrogen með flutningsferju pFastBac HT og DHlOBac E.
coli stofni. Genaleitt var inn í Sf-9 frumur með Lipofectamin 2000
(Invitrogen) eða ExGen500 (Fermentas). Tjáning var prófuð í
ónæmisþrykki og litað fyrir HisTag.
Niðurstööur og ályktanir: Genin rCul n 1 og pQEPP2C voru
mögnuð upp með PCR og lírnd inn í pFastBac flutningsferjur.
Ferjum með hvoru geni fyrir sig var komið með hitasjokki inn
í DHlOBac E. Coli sem innihalda baculoveirustökkul (bacmid)
og hjálparferju. Hjálparferjan hefur gen fyrir stökkulensím sem
endurraðargenum af flutningsferjunni inn íbacmiðið. Meðfúkka-
lyfjum er valið fyrir endurraðað bacmið og það hreinsað úr bakt-
eríuræktinni. Prófað var hvort genin væru inni á ferjunum með
PCR. Með ónæmisþrykki var sýnt að genaleiðsla í Sf-9 frumur
tókst með Lipofectamin 2000. Veiruagnir voru síðan framleiddar
við endursýkingu á Sf-9 frumum og framleiðsla aukin í þremur
passeringum. Verið er að hreinsa próteinin á nikkelsúlum. Þau
verða síðan prófuð fyrir ofnæmisvirkni og þær niðurstöður ráða
framhaldi rannsókna.
Þakkir: Verkefnið er styrkt af Framleiðnisjóði landbúnaðarins og
Rannsóknarsjóði Háskóla íslands.
V 26 Samanburður á útþekjufrumum og flutningskerfum
fyrir Na+, glúkósa og amínósýrur í ristli og coprodeum hjá
rjúpu (Lagopus mutus) og langvíu (Uria aalge)
Sighvatur S. Arnason', Gary Laverty2, Vibeke S. Elbrönd’
'Lífeðlisfræðistofnun HI. ’Department of Biological Sciences, University of
Delaware, USA, ’lnstitut for Veterinær Anatomi og Fysiologi, Kgl. Veteri-
nær & Landbohpjskole, Kaupmannahöfn
ssa@hi.is
Inngangur: Rjúpur (Lagopus mutus) lifa í vatnsríku umhverfi
og á saltsnauðri fæðu. Langvíur (Uria aalge) lifa í umhverfi
snauðu af osmótískt fríu vatni en með ofgnótt af salti í fæðunni.
Samanburður á þekjustarfsemi ristils og coprodeunt í rjúpu og
langvíu er því áhugaverður, en þar fer fram úrvinnsla á þvagi og
iðramauki.
Efniviður og aöferðir: Rjúpur (n=9) og langvíur (n=13) voru
veiddar á suðvesturhorni landsins. Vefjasýni úr ristli og copr-
odeum voru tekin til raflífeðlislegra mælinga á jónaflutningi,
mótefnamælinga á SGLT-próteinmagni með Western blot og fyrir
vefjaskoðun með Ijós- og rafeindasmásjá.
Niðurstöður: Ristill og coprodeum rjúpa voru með bæði totur og
kirtilhol, en einungis kirtilhol sáust í ristli langvía, og var útþekjan
einföld stuðlaþekja með þremur frumugerðum: upptökufrumur,
hvatberaríkar frumur og slímfrumur. í coprodeum langvía var
einungis marglaga flöguþekja. Enginn Na+/glúkósa-samferjun
fannst í ristli beggja tegunda, þar sem glúkósi hafði engin áhrif á
Isc og ekkert mótefnasvar mældist nteð sérhæfðu SGLT-mótefni.
Hins vegar fannst Na+/anunusýru-samferjun hjá báðum tegund-
um, þar sem lysine/leucine örvuðu I um +3 ±1,0 pA/cm2 í fyrri
hluta ristilsins hjá rjúpunum og +11 ±3,5 pA/cm2 í ristli langvía.
Sértæk Na+-göng fundust mest í seinni hluta ristilsins og í copr-
odeum hjá rjúpum, þar sem amiloríð hamdi Isc um 6-18 pA/cm2,
en engin áhrif voru sjánleg í ristli langvía. Coprodeum hjá langvíu
var ónæmur og með hátt viðnám (1000 Ohm*cm2).
Alyktanir: Ristill og coprodeum hjá rjúpu var byggingarlega
svipaður og hjá lágsalt-hænsnfuglum, og sýndu svipaða starfræna
eiginleika, nema hvað varðar tilvist Na+/amínósýru-samferjunar.
Ristill langvíu var byggingarlega svipaður ristli spendýra og starf-
rænt svipaður ristli hásalt-hænsna, nema hvað varðar vöntun á
Na+/glúkósa-samferjun.
Þakkir: Styrkt af RANNÍS 991220002 og NSF IBN9870810.
V 27 Fiskolía í fæði músa eykur frumuboðamyndun miltis-
átfrumna
Dagbjört Helga Pétursdóttir, Ingibjörg Harðardóttir
Lífefna- og sameindalíffræðistofa læknadeild HÍ
ih@hi.is
Inngangur: Frumuboðar eru mikilvæg boðefni við miðlun bólgu-
og ónæmissvars. TNF-a er bólguhvetjandi frumuboði og IL-10
bólgutemprandi frumuboði. Við höfum sýnt að fiskolía í fæði
músa eykur TNF-a og IL-10 myndun miltisfrumna eftir örvun
með LPS. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna hvernig fisk-
olía eykur frumuboðamyndun miltisfrumna.
Efniviður og aöferðir: BalbC mýs fengu fæði bætt með fisk-
olíu eða kornolíu í fjórar vikur. Miltisfrumur voru einangraðar
og viðloðandi frumur og flotfrumur aðgreindar með ræktun á
frumuræktardiskum í tvær klukkustundir. Viðloðandi frumur og
flotfrumur voru örvaðar með LPS í 24 klst. og TNF-a og IL-10
mælt með ELISA aðferð. Viðloðandi frumur og flotfrumur voru
jafnframt litaðar með flúrljómandi mótefnum gegn yfirborðssam-
eindunum CDllb (átfrumur), CD3 (T-frumur), CD19 (B-frum-
ur) og CD49b (NK-frumur) og greindar í frumuflæðisjá. Einnig
voru miltisfrumur litaðar með flúrljómandi mótefnum gegn ofan-
greindum yfirborðssameindum ásamt flúrljómandi mótefni gegn
TNF-a og greindar f frumuflæðisjá.
Niðurstöður: Fiskolía í fæði músa hafði ekki áhrif á LPS örvaða
TNF-a og IL-10 myndun viðloðandi miltisfrumna. Hins vegar
mynduðu flotfrumur úr músum sem fengu fiskolíubætt fóður
meira TNF-a og IL-10 en flotfrumur úr músum sem fengu korn-
olíubætt fóður. Slærsti hluti TNF myndandi frumna voru átfrum-
ur. Hlutfall átfrumna var minna meðal flotfrumna en meðal við-
loðandi frumna. Hins vegar var hærra hlutfall átfrumna sem tjáðu
mikið af CDllb meðal flotfrumna. Fiskolía í fæði jók hlutfall
CDllbhigh fruntna í milta.
Alyktanir: Fiskolía í fæði músa eykur hlutfall ákveðinnar tegund-
ar átfrumna (CDllbhlgh) í milta. Aukið hlutfall þessara frumna
meðal flotfrumna úr miltum músa sem fengu fiskolíuríkt fóður
skýrir líklega aukna frumuboðamyndun þeirra.
80 Læknablaðið/fylgirit 50 2004/90