Tímarit Máls og menningar - 01.07.1946, Síða 57

LÝÐRÆÐI
167
hreykt sér með miklu veldi, en um síðir hlýtur það að hrynja og
hrun þess að verða mikið, því að söguleg reynsla sýnir, að það er
annað og meira en marklaust tómyrði, þegar sagt er, að sannleik-
urinn sigri ávallt að lokum. Af því, sem áður er sagt, er jafnframt
augljóst, hversu vonlítið það muni vera, að takast megi að siðbæta
stjórnmálarekstur borgarastéttarinnar og blaðamennsku. Gjörnýt-
ing lyginnar af hálfu hinna borgaralegu stjórnmálaflokka og mál-
gagna þeirra er sem sé enginn umbætanlegur siðferðisbrestur, held-
ur raunverulegt eðliseinkenni borgaralýðræðisins á vorum tímum.
Borgaralýðræðið á að þessu leyti sammerkt við einræði fasismans,
og andlega ofbeldið er hvorutveggja stjórnmálaskipulaginu eiginlegt,
svo að þar munar ekki mjög miklu. Það er einkum hið líkamlega
ofbeldið, sem fasisminn hefur um fram. Raunverulegri siðbót í þessu
efni verður ekki fram komið, fyrr en í siðmenningarþjóðfélagi sósí-
alismans, en þar kemur hún raunar af sjálfri sér, með því að ekki
verða til neinar stéttir manna, er hagnað hefðu af hinu. Oheiðar-
leiki í umræðum um þjóðmál verður þá eins mikil fjarstæða og til
dæmis ef'um fjöllin á tunglinu væri að ræða.
*
í þessu efni er fróðlegt að líta á nokkrar staðreyndir um rekstur
borgaralýðræðislegra blaða og fréttastofnana, þessara áhrifamestu
áróðurstækja borgarastéttarinnar. Það er til dæmis alkunna, að
fréttaöflunarstarfsemin í auðvaldsheiminum er að mestu einokuð af
þrem gífurlegum auðhringum, sem sé brezku Reutersfréttastofunni
og bandarísku fréttastofunum Associated Press og United Press.
Hver af fréttastofum þessum er eign örfárra milljónaburgeisa, sem
eru auðvitað gersamlega einráðir um það, hvernig fréttastarfsemi
þessara fyrirtækja skuli háttað. Þessir þrír einokunarhringar hafa
þúsundir fréttaritara úti um víða veröld til þess leigða og launaða
að segja fréttir sínar á sérstakan hátt, og þeir sjá meginþorranum
af yfirstéttarmálgögnum heimsins fyrir fréttaefni hæfilega lituðu eft-
ir stj órnmálaþörfum þeirra, svo sem reynslan sýnir. Það er enn
fremur kunnugt, að flest eða öll stórblöðin í Bandaríkjunum eru
eign einstakra milljónunga eða fámennra hlutafélaga, og sama
máli gegnir um ensku stórblöðin. Og blaðaútgáfan færist á æ færri