Tímarit Máls og menningar - 01.07.1946, Page 63

LÝÐRÆÐI
173
urinn gerði sér ljóst, að um þær mundir stafaði sjálfstæði þjóðar-
innar jafnvel ennþá meiri hætta af sjálfri hinni íslenzku borgara-
stétt og hinum ,,lýðræðissinnuðu“ áróðursgögnum hennar en
heimsveldisstefnu Bandaríkjaauðvaldsins, sem var að ásælast landið,
og með þeirri stefnu, sem hann kaus að fylgja í málinu, tókst að
vinna þjóðinni þann tímahag, sem nauðsynlegur reyndist. Smám
saman tókst að koma til leiðar opinberlegum umræðum um málið á
víðtækari grundvelli. Alþýðusamband íslands, sarntök 22 000 vinn-
andi manna, samþykkti snemma skorinorð mótmæli við hvers
konar afsali landsréttinda og slíkt hið sama þing Sósíalistaflokks-
ins, ýmsir þjóðkunnir menn lýstu opinberlega yfir hinni sömu af-
stöðu, einkum í sérstöku hefti „Tímarits Máls og menningar“ um
sjálfstæðismál íslendinga, sem út var gefið, og Ríkisútvarpið skýrði
hindrunarlaust að mestu frá ummælum erlendra blaða, einkum
Norðurlandablaða, sem voru málstað Islands til stuðnings, þó að
engin slík fregn fengist birt í Morgunblaðinu, Vísi, Tímanum, Al-
þýðublaðinu og öðrum borgaramálgögnum. En eftir að tekizt hafði
á þennan hátt með varúð og gætni að vekja þjóðina til nokkurs
skilnings á þeim háska, sem yfir vofði, án þess að átt væri á hættu
að espa borgaraflokkana til að setja í gang hina skaðsamlegu á-
róðurskvörn sína landssölumálinu til framgangs, taldi Sósíalista-
flokkurinn aðstöðuna vera orðna slíka, að tími væri til kominn fyrir
hann að hefja sókn. Eftir það kemst skriður á málið. íslenzkir
stúdentar hefja blaðaútgáfu og fundahöld í landvarnaskyni, og frá
hvers konar félagssamtökum um land allt tekur að drifa fundar-
samþykktir, þar sem mótmælt er öllu afsali landsréttinda svo og
dvöl erlendra hersveita á Islandi, enda þótt engar slíkar samþykktir
fengjust birtar annars staðar en í málgögnum sósíalista og svo
fréttum Ríkisútvarpsins. Borgaraflokkarnir hafa nú misst af sínum
strætisvagni. Það er orðið of seint fyrir þá að setja áróðurskvörn-
ina í gang, svo að dugi. Eigi að síður voru hin borgaralegu mál-
gögn knúin til að sýna lit. Sum lýstu yfir því eins greinilega og á
verður kosið, að þau vildu ganga að landleigusamningum. Hin, sem
varfærnari voru, sýndu í raun og veru ekki síður ljóslega hinn sama
lit með því að láta undir höfuð leggjast, þrátt fyrir ítrekaðar áskor-
anir, að birta nokkra yfirlýsingu, er af mætti ráða, að þau væru