Tímarit Máls og menningar - 01.07.1946, Page 92

202
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ir hinni ástfólgnu byrði að barmi sér. Yngri Gyðingarnir ganga
fyrst niður brúna. Niðri á hafnargarðinum safnast þeir rólega sam-
an í hóp, mér virðist allt of rólega, og snúa baki að landgöngu-
brúnni. Það er eins og þeir heyri ekki óp og óhljóð Gestapómann-
anna. Þegar þessir ungu menn voru komnir niður hófst leikur, sem
við gleymum aldrei. I víti Stutthofs og á helgöngu okkar um þjóð-
vegina í Pommern og Pólska Hliðinu fengum við að reyna marg-
falt hræðilegri hluti en það sem við sáum morguninn í Swinemiinde,
en samt eru það þessir atburðir, sem hafa grafið sig dýpst inn í
huga okkar.
Hvers vegna ?
Spyrjið Danina, sem komust lífs af frá Swinemunde og Stutthof,
og svarið verður ætíð hið sama:
Vegna þess, að þennan fyrrnefnda morgun vorum við ennþá
manneskjur. Menn, sem hugsuðu og fundu til eins og mannlegar
verur. Menn sem höfðu heila og tungu, sem störfuðu á mannlegan
hátt.
Seinna afskræmdust tilfinningar okkar þannig að miklu ægilegri
hlutir fengu ekki á okkur. Við urðum smám saman ónæmir fyrir
dýrsæði, grimmd og skelfingum.
Hvað var þetta þá, sem hafði slík óafmáanleg áhrif á okkur?
Jú — þegar hinir ungu og stæltu Gyðingar voru komnir niður á
bryggjuna eins og sagt hefur verið, og uppi á þilfarinu stóðu skjálf-
andi hinir gömlu, hrumu og sjúku, allir þessir ósegjanlega umkomu-
lausu og svo óendarilega hjálparleysislegu Gyðingar, sem samkvæmt
biblíu herraþjóðarinnar áttu ekki einungis sök á stríðinu, heldur á
öllu illu í þessum synduga heimi.
Ungir, sællegir, vel rakaðir og vel greiddir Gestapómenn gengu
bókstaflega hamförum kringum þessa erkiféndur sína og ráku hinar
ógæfusömu manneskjur niður landgöngubrúna með sparki, höggum
og barsmíðum. Dauðskelkuð gamalmennin reyndu eftir beztu getu
að staulast niður brúna, en gátu það ekki með nokkru móti. Þau
duttu, gripu í kaðalhandrið brúarinnar og leituðu fyrir sér með
stöfum og fótum. Margir voru auðsýnilega orðnir sjóndaprir. Að
öllum líkindum höfðu þýzku herramennirnir stolið gleraugunum