Tímarit Máls og menningar - 01.07.1946, Síða 108
218
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
festu, næstum því þótta, upp á pallinn. Blóð vætlar úr fleiðrum á
hálsinum, og hann lítur óendanlega spottandi til böðulsins eins og
hann vildi segja:
— Ó, herra trúr, þetta óbermi, ekki getur þú einu sinni hengt
bundinn, varnarlausan mann! Böðullinn, sem einnig er sýnilega að
verða óstyrkur, ber sig í þriðja sinn að því að láta snöruna um
háls fangans. En nú kemur — þrátt fyrir allt — Mayer stormsveitar-
foringi þjótandi inn. Og þeir, sem stóðu næst, heyrðu hann segja
í hálfum hljóðum við Eistlendinginn:
— Viltu ekki heldur láta skjóta þig ?
— Nú jæja, það er líklega bezt, svaraði hann rólega og gekk nið-
ur — og svo fóru þeir með hann beint á líkbrennslustofuna og
myrtu hann þar með skoti í hnakkann.
Jólin 1944 skreyttu SS-mennirnir fangabúðirnar. Líkbrennslustof-
an vann dag og nótt. Stækjan frá henni og bálkestinum fyrir utan
fangabúðirnar lá eins og kæfandi þoka yfir fangabúðunum. í Gyð-
inga-fangabúðinni dóu daglega hundruð kvenna úr hungri eða af
misþyrmingum og taugaveiki. En menning hins þýzka kynstofns
krafðist þess, að rafmagnslýst jólatré væri reist í aðalgötu fanga-
búðanna í tilefni af hátíðinni.
— Það var reglulega fallegt jólatré. Þegar við komum úr vinn-
unni um hádegið annan jóladag, var okkur eins og venjulega við svo
hátíðlegt tækifæri, skipað í raðir með húfurnar í hendinni í áðal-
götu fangabúðanna. Og þar sáum við rétt við hliðina á jólatrénu —
gálgann — ekki tvo metra frá hinu norræna, rafmagnslýsta jóla-
tré.
Og síðan voru tveir rússneskir bræður á aldrinum 17 og 19 ára
hengdir í gálganum. Afbrot þeirra var fólgið í því, að þeir höfðu
gert flóttatilraun og reynt að ná í fatnað — að nóttu til.
Hinn 12. janúar 1945 hóf Rauði herinn síðustu stórsókn sína frá
brúarsporðunum á Vizlu. Hinn 19. janúar var hernaðarstaðan
þegar orðin sú, að Rauði herinn var kominn að Torn-Bromberg
beint suður af Stutthof. Okkur var ljóst, að brottflutningurinn á
fangabúðunum, sem við höfðum lengi óttazt, stóð fyrir dyrum. Og
mikið rétt. Eftir taugaæsingu og kvíða í eina viku (en á þeim tíma
höfðu vinnuflokkarnir ekki farið út til starfa og engin blöð, ekki