Tímarit Máls og menningar - 01.07.1946, Blaðsíða 118

228
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
kynnast þeim. Það hefði ekki þurft að fara lengra en í sænska sendi-
ráðið hér í Reykjavík, en ég býst við, að því hefðu þar verið látnar
í té allar þær upplýsingar, sem það vantaði.
0. J. S. virðist lifa í þeirri trú — eða ef til vill von? — að ná-
grannar Svía líti eins og hann sjálfur á Svía sem huglausa stríðs-
gróðamenn og á pólitik þeirra á styrjaldarárunum sem brot gagn-
vart mannkyninu. Honum til upphyggingar ætla ég að minna hér
á nokkrar danskar og norskar raddir um Svíþjóð eftir stríðslok.
Christmas Möller hefur ekki við eitt heldur fleiri tækifæri látið
opinberlega í ljós þá skoðun sína, að sérhver norræn þjóð hefði
í stöðu Svía gert eins og þeir. Danski ritstjórinn Aage Heinberg er
ef til vill fleiri mönnum kunnur sem Niels Ebbesen, en undir dul-
nefni þessu hefur hann gefið út þrjár bækur um Danmörku á her-
námsárunum. I grein sinni Situationen i Danmark i Ojeblikket, sem
birtist í sænska frjálslynda tímaritinu Samtid och Framtid, febrúar
1946, kemst hann að lokum svo að orði: „Hatrið gagnvart nazistum,
gagnvart landráðamönnum og Þjóðverjum, skal ekki hverfa og ger-
ir það ekki heldur. Hrifningin af Bretum og Rússum — hrifning
út fyrir öll takmörk — mun aftur á móti varla halda sér á þessu
stigi. En — Svíþjóð, sem hefur á svo einstakan hátt hjálpað okkur
á stríðsárunum, og Noregur, raunabróðir okkar, — það eru og
verða þó þau tvö lönd, sem standa okkur næst, og þar eru okkar
verulegir vinir.“ (Leturbreyting mín).
Heyrum svo rödd Noregs!
Nygaardsvold, forsætisráðherra útlagastjórnarinnar norsku sagði
skömmu eftir uppgjöf Þýzkalands: „Nú, þegar Noregur er aftur
frjálst land, getum við af meiri óhlutdrægni litið á þau fyrirbrigði,
sem ullu óánægju og tortryggni í Noregi. Við sjáum nú, að aðal-
atriðið fyrir Svíþjóð á þessum tíma var að koma í veg fyrir að styrj-
öldin breiddist einnig til Svíþjóðar, og nú getum við verið svo ær-
legir að viðurkenna, að hlutleysi Sviþjóðar var til hamingju fyrir
Noreg og norsku þjóðina.“ Þegar Ólafur ríkisarfi var nýkominn
heim til Oslóar úr útlegðinni, komst hann svo að orði á blaða-
mannafundi, um leið og hann þakkaði Svíum fyrir hjálpina handa
Noregi á styrjaldarárunum: „Ég er sannfærður um, að eftir þetta
mun vináttan milli sænsku og norsku þjóðarinnar verða dýpri en