Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Qupperneq 6

Tímnrit Máls ug menningar
Viltu segja mér eitthvað jrá slörfum þínurn erlendis? llvað hejurðu verið
lengi að heiman?
Ég vann við aðalstöðvar S. 1J. í New York sem svokallaður Project Officer
hjá United Nations Special Fund frá ársbyrjun 1962 og þar til í apríllok
1965. Sjóður þessi — sem stofnsettur var 1959 og hefur nú nær 100 miljón
dollara árstekjur í frjálsum framlögum frá aðildarríkjum S. Þ. — stendur
straum af tækniaðstoð við þróunarlöndin svokölluðu og leggur áherzlu á
rannsóknir á náttúruauðlindum þeirra til að auðvelda skynsamlega nýtingu
þeirra; á stuðning við kennslustofnanir, einkum tækniskóla hvers konar, og á
uppbyggingu ýmis konar rannsóknastofnana í þágu atvinnuvega. Má í þessu
sambandi geta þess, að Island hefur fengið rúmlega 200.000 dollara styrk
(rúmar 9 milj. ísl. ki.) úr sjóðnum til rannsókna á virkjunarskilyrðum vatna-
svæða Þjórsár og Hvítár. Aðstoð sjóðsins er í formi styrkja en ekki lána.
Sjóðurinn stundar ekki bankastarfsemi og veitir ekki fé til atvinnufyrirtækja
eða fjárfrekra framkvæmda.
Framkvæmdastjóri sjóðsins frá byrjun hefur verið Paul G. Hoffman, er
var framkvæmdastjóri Marshall-aðstoðarinnar á sínum tíma. Er hann að
mínu viti óvenju mikilhæfur og víðsýnn forystumaður.
Segja má að starf mitt væri einkum falið í eftirtöldum viðfangsefnum:
a) 1 fyrsta lagi mat á umsóknum eða tillögum að verkefnum sem sjóðnum
berast og í því sambandi tillögugerð um frekari gagnaöflun og athuganir
varðandi viðfangsefnið, og Ioks Iokafrágangur á framkvæmdatillögum er
lagðar voru fyrir stjórnarnefnd sjóðsins, sem sezt á rökstóla tvisvar á ári.
b) 1 öðru lagi að vinna að ýtarlegum samningi um verkefni og hlutdeild
þeirra undirstofnana S. Þ. sem þau framkvæma f. h. sjóðsins: Matvælastofn-
unarinnar (FAO), Menningarmálastofnunarinnar (UNESCO), Heilbrigðis-
málastofnunarinnar (WHO), o. s. frv.; svo um aðild viðkomandi þjóðar og
sjóðsins (Special Fund).
c) í þriðja lagi að fylgjast með framkvæmdum eftir að þær eru hafnar,
og ýta á eftir þeim.
Af þessum þrem viðfangsefnum er hið fyrsta veigamest, og að mínu áliti
skenuntilegast. Reynist í flestum tilfellum nauðsynlegt að senda ráðunauta
til viðkomandi landa að athuga umsóknir er sjóðnum berast, og það er starf
af þessu tagi sem ég býst við að takast á hendur að einhverju leyti fyrir
Special Fund í framtíðinni.
Er liægt að segja að sjóðurinn sé sjálfstœður og liafi það markmið að
116