Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Side 97

vísu óvenjulegrar þekkingar, ekki að-
eins á íslendingasögunum, heldur og
á öllu hinu gífurlega efni Sturlungu.
. .. Það ætti að standa íslendingum
sjálfum næst að halda sögurannsókn-
unum áfram á braut Barða Guð-
mundssonar. Framlag hans ætti að
minnsta kosti að verða mörgum mik-
ilvæg örvun í þeim umræðum, sem
framundan eru um sögurnar.“
Eg er fullkomlega sammála Hall-
herg um þessi efni og hygg, að svo
muni um fleiri. Og vænta mætti, að
þess yrði ekki langt að bíða, að Hall-
berg tæki til athugunar, hvort ekki
gæti hann komið sinni rannsóknarað-
ferð við til að renna stoðum eða
kippa stoðum undan kenningum
Barða. Mér virðast hin jákvæðu rök
Barða vera svo fj ölbreytileg og sterk,
einkum eftir að hann hefur gagnrýnt
það litla, sem heimildir geyma um
málfar Þorvarðar, að það sé ekki
leyfilegt að varpa þeim til hliðar fyrr
en eftir vendilega íhugun. Einar 01-
afur Sveinsson hefur fært rök gegn
rökfærslu Barða, en hitt er annað
mál, hvort leyfilegt er að svo komnu
máli að kalla þau afsönnun. Aður en
svo er gert, teldi ég réttara, að gagn-
rök Einars yrðu nánar skyggnd og
athugað, hvort í þeim kynnu ekki að
felast þær veilur, að þau gætu þótt
vafasamur dauðadómur gegn þeim
þunga, sem liggur í rökum Barða.
Deiluaðilar virðast vera sammála um
það, að höfundur Njálu hafi lítið
Staðhœjing gegn staðhæfingu.
skeytt um það, að sagan hefði á sér
yfirskin sannfræðinnar, heldur hafi
hann látið sannfræðina lönd og leið,
þegar hann sá í því listrænan ávinn-
ing. Staðfræðilegar skekkjur í Rang-
árþingi skýrir Barði að nokkru út frá
því, að Þorvarður vildi sveigja sem
flesta atburði inn á slóðir, sem hon-
um eru hugleiknastar. Annars þarf
mjög mikla þekkingu til, að ekki geti
út af borið um staðsetningu í efnum,
þar sem ekki þykir ástæða til að gæta
sérstakrar nákvæmni. Ég hef verið
búsettur í Árnessýslu í 30 ár og verið
frambjóðandi í alþingiskosningum
fjórum sinnum og haldið jafnoft
fundi í flestum hreppum sýslunnar.
Ég vildi samt ekki láta segja mér að
skrifa sögu, sem gerist í byggðum
sýslunnar, svo að ekki skeikaði í stað-
fræði, nema ég sæi nauðsyn að vanda
staðfræðina svo, að ég færi á hvern
þann stað, sem við sögu kæmi, með-
an á ritun hennar stæði. En enginn
var til að heimta það af Þorvarði í
Arnarbæli í Olfusi, að hann gerði sér
ferð austur yfir ár, í hvert sinn er
nýir staðir komu þar til sögunnar.
Einar og Barði eru sammála um það,
þegar allt kemur til alls, að lögum og
tímatali og atvikum hafi höfundur
hagrætt eftir því, sem honum þótti
bezt fara hverju sinni, og verður því
að fara varlega í að dæma um þekk-
ingu höfundar í hverju einu út frá
því, sem fram kemur í sögunni. Áður
en maður slægi því föstu, að höfund-
207