Tímarit Máls og menningar - 01.09.1965, Side 96

Tímarit Máls og menningar
segja,“ segir í Njálu. „Ef færi gefur
á,“ segir Kári. „Meguð þér og svo til
œtla,“ segir í Njálu. „Nú ef nokkur
cr sá hér,“ segir ÞorvarÖur í báðum
ræöum, og það segir Flosi einnig í
Njáls sögu.
Um þennan samanburÖ fer Barði
svofelldum orðum: „Það er kunnara
en frá þurfi að segja, að úr ræðum
manna er jafnan auðveldast að muna
sjaldgæf orðatiltæki og upphafssetn-
ingar málsgreinanna, sem reyndar
oft nálgast það að verða að mál-
kækjum.“ Og í lokin segir hann:
„Grófarræðan er aðeins 127 orð. Mun
það ekki reynast ofsagt, að seint
verði fundinn jafnlangur eða
skemmri leskafli með áþekkum hlið-
stæðum við Njálustílinn. í Þorgils
sögu sjálfri finnst enginn slíkur, og
því fer fjarri. Næst kemur ræða Þor-
varðar í Glæsihæ. Enginn annar en
frábær eftirhermusnillingur hefði
rambað á það að nota í öllum máls-
greinabyrjunum orðtæki Njáluhöf-
undar. Þessa gáfu hefur Þórður Hít-
nesingur haft lil að bera.“
VIII
Þegar Einar Ólafur Sveinsson ræð-
ir um hugsanlegan höfund Njálu,
kemst hann svo að orði á einum stað:
„Hugsuin okkur, að Þorsteinn, son-
ur Brands ábóta, hefði skriíað sög-
una. Hann var vitanlega af Svínfell-
ingaætt, en af Njáli gat hann haft
nægilegar sagnir. Ekkert er kunnugt
í staðfræði, sem hrindi því, að hann
geti verið höfundur. Hann er manna
vísastur til að þekkja Alexanders
sögu föður síns, hann má hafa kynnzt
mörgum sögum og ritum í Þykkva-
bæ. Hann bjó á Kálfafelli í Fljóts-
liverfi, nágrenni Lómagnúps o. s. frv.
Eg efast um, að slík tilgáta strandi á
nokkrum annmörkum; það sem hana
bagar, er skortur á þekkingu, skort-
ur á j ákvæðum rökum.“
Þetta er hverjum orðum sannara.
Þess er ekki að dyljast, að það ætti
að nægja að nefna einhvem, sem
ekki væri hægt að afsanna sem mögu-
legan. En eigi þessi ummæli Einars
að vera sönnun þess, að ekki sé hægt
í alvöru að ræða um Þorvarð Þórar-
inssson sem höfund Njálu, þá fatast
tökin. í tilgátu Barða er ekki „skort-
ur á jákvæðum rökum,“ enda verður
þess ekki vart annars staðar, að Ein-
ar telji rök Barða ekki jákvæð. Af-
staða Einars er aftur á móti hrein-
lega sú, að önnur rök útiloki með
öllu, að tilgáta Barða geti verið rétt.
Verði rök Einars fyrir máli sínu tek-
in gild, þá er málið þar með út af
dagskrá.
í formála að bókinni „Höfundur
Njálu“ eru tilfærð svohljóðandi um-
mæli eftir Pétur Hallberg: „Mér vit-
anlega hafa fræðimenn enn sem kom-
ið er ekki tekið tilgátur Barða Guð-
mundssonar, sem orka svo eggjandi á
ímyndunaraflið, til neinnar ítarlegrar
athugunar. Það hlutverk krefst að
206