Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Blaðsíða 20

Tímarit Máls og menningar
þeir komi þér á sporið, geturðu ruglast, rammvillst því enginn veit hvað
fyrir þér vakir þegar þú skrifar. Aftur á móti hef ég komið mér upp kerfi
sem er ábyggilega þreytandi fyrir vini mína: í hvert skipti sem ég skrifa
eitthvað, ræði ég það fram og aftur, segi vinum mínum frá því æ ofan í æ.
Sumir segja að ég hafi sagt þeim sömu söguna í þrígang án þess að muna
eftir og í hvert skipti hafði sagan breyst í meðförum, orðið fyllri. Og þar
liggur hundurinn grafinn, af viðbrögðum þeirra dæmi ég hvar feitt er á
stykkinu og hvar ég er veikur fyrir.
Þú minntist á þátt Mercedes í Hundrad ára einsemd.
Já, nema hvað ég, Mercedes og börnin ætluðum til Acapulco og fyrir-
varalaust á miðri leið, bingó. Svona skal það vera, segi ég: atriðið með
afanum sem leiðir barnið sér við hönd að skoða ísinn. Það verður að koma
eins og þruma úr heiðskíru lofti og halda síðan áfram í sama tón. Ég tók u-
beygju og sneri aftur til Mexikó að skrifa þessa bók.
Fórstu þá aldrei til Acapulco?
Nei. „Þú ert brjálaður,“ sagði Mercedes við mig, en hún lét mig fara mínu
fram og þú getur ekki ímyndað þér hvað Mercedes hefur látið yfir sig
ganga af vitfirringu í svipuðum dúr. En ekki vOrum við fyrr komin til
Mexikó en sagan byrjaði að streyma eins og fljót í leysingum. Upphafið er
alltaf erfiðast. Fyrsta málsgrein í skáldsögu eða smásögu segir fyrir um
lengdina, tóninn, stílinn, allt. Höfuðverkurinn er upphafið. Með sama
hraða plús allt sem mér lá á hjarta, taldist mér til að bókinni lyki ég á sex
mánuðum, en að fjórum mánuðum liðnum var ég orðinn blankur en óaði
við að gera hlé. Verðlaunaféð fyrir Dauðastundina hafði farið í
Fæðingardeildina og síðan hafði ég keypt bíl fyrir afganginn og nú veðsetti
ég bílinn. Hér er komið féð sem við verðum að moða úr, sagði ég við
Mercedes, ég held mínu striki við skriftirnar. En mánuðirnir urðu ekki sex
heldur átján og á meðan á þessu gekk minntist Mercedes ekki einu orði á að
bílapeningarnir væru á þrotum og þegar húseigandinn rukkaði hana um
þriggja mánaða leigu, sagði hún: „Góði maður, þetta er ekki neitt, við
komum til með að skulda yður níu rnánuði". Og það varð. Seinna þegar
Hundrað ára einsemd var komin út og eigandinn varð vitni að spreng-
ingunni, hringdi hann í mig og sagði: „Herra Marquez, mér væri sönn
ánægja ef þér vilduð láta mín að góðu getið í sambandi við tilurð bókarinn-
ar“. Mercedes hafði ennfremur á hreinu að með jöfnu bili yrði hún að færa
mér 500 blöð og ég fann þau alltaf á sínum stað. Ég kom mér niður á
ákveðinn rítma: sömu afköst, sama pappírseyðsla. Þessi vondi
prentsmiðjupappír skorinn í arkir. Ég er heilmikill jarðvöðull á pappír. Ég
skrifa allt beint á ritvél og þegar ég geri villu eða er óánægður bregst ekki að
ég fæ á tilfinninguna að það sé ekki einskær prentvilla heldur feill í
138