Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Blaðsíða 39

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Blaðsíða 39
„1 túninu heima" að taka á móti þeim, „góðlegur höfðíngsmaður, sköllóttur með stórt yfirskegg, í bláum klæðisfötum og bauð okkur velkomin og bar mig yfir þröskuldinn sem var í hærra lagi“ (T 31). Þessi þröskuldur er auðvitað veruleiki, en hann verður hér einnig að tákni, þar sem hann markar upphaf á nýju og afdrifaríku tímabili í lífi drengsins. Annar kafli sömu bókar segir frá endurfundi höfundarins og vinnustúlkunnar Svönu úr Leirársveit, „sem kenndi mér að segja jesúspétur og hvur asskotinn hóar í dúsunni barnsins, ennfremur að nota lýsíngarorðið ,pu‘ (puari puastur) og mun vera franska“ (23). Áratugum seinna, í síðari heimsstyrjöldinni, rekst hann á Svönu á Laugarvatni „í hópi fátækra ekkna og mæðra.“ Hún segist hafa átt einn son og misst hann í sjóinn fyrir tíu árum. „Ertu búin að gleyma orðinu pu Svana mín?“ spyr Halldór til þess að minna á náið samband þeirra í gamla daga. En hún „brosti dauflega og annars hugar og sagði: Ekki stendur svo vel á fyrir þér Dóri minn, að þú getir lánað mér einsog fimm krónur?“ (36). Með þessum tilviljunar- kennda endurfundi, í þessum hversdagslegu orðum, er dregin upp skyndimynd af harmleik lífsins, bogi sleginn frá fjörugri og áhyggju- lausri æsku til dapurlegra örlaga — án allrar viðkvæmni. Síðasti kafli fyrsta bindis, „I þessu túni,“ er fallegt dæmi þess hvernig skáldleg heild myndast úr „dokumentarísku" efni. Þátturinn hefst í nútímanum. I endurminningu skáldsins hefur Laxnestúnið fengið keim af goðsögn: Oft er ég í draumi aftur staddur í þessu túni bernskunnar, Laxnes- túninu, og nú er ekki leingur til. Eg var eitt af grösunum sem uxu í þessu túni. Stundum ímynda ég mér að þetta hafi verið túnið í Völuspá, Iðavöllur, þar sem guðirnir rísa aftur eftir Ragnarök. Það var íslenskt tún (241). En í lok kaflans er kominn morgunn. Feðgarnir eru að leggja á stað ríðandi til Reykjavíkur, þar sem drengurinn er að hefja nám. Fólkið er ekki komið á fætur, en móðirin gefur þeim kaffi í eldhúsinu; „og þetta góða brauð“. „Eg vissi vel að ég var að fara að heiman fyrir fult og alt, við vissum það öll en létum sem ekkert væri“ (248). Kaflanum, og bókinni, lýkur með hinu undursamlega, angurværa ljóði „á þessu nesi / á þessu túni“ o. s. frv. En þar er líka minnst á dauðann: „Og þegar þú deyr þá lifir reyr“. Laxnestúnið verður að tákni liðins tíma, 157
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.