Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Page 66

Tímarit Mdls og menningar
Þegar Álfgrímur eldri hugsar aftur til þessara tíma kemst hann svo
að orði:
I bók eftir ágætan meistara er frá því sagt á einum stað að loftið í
borginni hafi verið hrannað af nafni tiltekinnar konu. Ég hef stund-
um verið að hugsa um að það var ekki ólíkt ástatt um loftið hjá okkur
í kríngum kirkjugarðinn og nafn Garðars Hólms. (90)
Ein af fyrstu bernskuminningum Álfgríms er um myndina sem
hangir uppi bæði í Hringjarabænum og Brekkukoti. Síðar sér hann
þessa mynd líka í sölum konungsráðgjafans og myndin verður
drengnum óþrjótandi umhugsunarefni:
Þessi ljósmynd var af úngum manni með upplitníngarsvip, og sá á
vánga honum. Hann virtist sjá í draumleiðslu einhverja undrasjón
áleingdar; en einkum léði þó klæðaburður hans myndinni andblæ
sem var óskyldur lífi okkar hér: hvítsterkjað hálslín, skínandi skyrtu-
brjóst og lafafrakki með silkikraga sem stirndi á; þaráofan bættist rós
í hnappagatinu. Þeim mun undarlegri var sá fróðleikur sem ég
meðtók snemma, að þetta væri sonur hennar Kristínar í Hríngjara-
bænum og þarmeð frændi okkar í Brekkukoti, hann Georg Hansson,
sem „núorðið“, einsog þær frænkur sögðu, hét Garðar Hólm. (36)
Þegar Álfgrímur litli reynir að spyrja ömmu sína eða Kristínu
nánar um þennan frænda sinn verður heldur fátt um svör. Ymist
svara gömlu konurnar út í hött eða gefa óákveðin svör sem drengur-
inn skilur ekki. Þessi undanbrögð í svörum vekja að sjálfsögðu
aðeins enn meiri áhuga Álfgríms á Garðari Hólm.
Um leið og Álfgrímur er búinn að læra að lesa getur hann byrjað
að afla sér nokkurra upplýsinga sjálfur. Hann drekkur í sig allt
lesmál sem kemur út um söngvarann og hann les grein eftir grein í
Foldinni um frægð hans og viðurkenningu erlendis. Lengi vel er
þetta hið eina sem Álfgrímur veit um Garðar Hólm, þ.e. goðsögnin
um drenginn úr Hringjarabænum sem varð heimsfrægur óperu-
söngvari og fékk heiminn til að „standa á öndinni yfir þeirri snild er
barst af íslandi“.(92)
Álfgrímur hefur þannig óljósar hugmyndir um Garðar Hólm og
Garðar er honum of fjarlægur til að hann geti tekið raunsæja afstöðu
til hans. Hins vegar er hann þá þegar orðinn örlagavaldur í lífi
Álfgríms:
184