Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Page 99

Sveinn Skorri Höskuldsson
Ævintýr í Moskvu
Fyrri hluti
I
Þessi rússneska rúbla er mín.
Eg er ríkur. Ein flaska er nóg.
Eg kem ekki inn á knæpu til þín
til að kaupa mér sokka né skó.
Slíkt hef eg aldrei frá barnæsku borið.
— Blessað sé rússneska vorið.
Svo hljóða upphafslínur kvæðis Davíðs Stefánssonar, „Vodka“, sem
birtist í Nýjum kvxbum 1929.
Ari fyrr hafði Davíð ferðast um Sovétríkin og á þetta ljóð rætur sínar í
þeirri för. Áður en að henni verður vikið skal þó huga að Moskvuheim-
sókn annars íslensks skálds.
II
í nóvember 1927 voru mikil hátíðarhöld í Moskvu til minningar um það
að tíu ár voru þá liðin frá byltingu bolsevíka.
Til þessarar minningarhátíðar kom mikill fjöldi gesta víðsvegar að úr
heiminum og þangað voru sendir margir blaðamenn úr Vestur-Evrópu til
að fylgjast með hátíðarhöldunum og kynnast mannlífi í Sovétríkjunum
eftir áratugar ráðstjórn. Meðal þeirra var Gunnar Gunnarsson skáld er fór
sem fréttaritari danska stórblaðsins Politikens.
Þannig stóð á för Gunnars á byltingarhátíðina að danski rithöfundurinn
og blaðamaðurinn Anker Kirkeby, sem átti að fara, forfallaðist á síðustu
stundu og fékk hann Gunnar til að fara í sinn stað.
Árið 1975 átti ég 23 viðtöl við Gunnar Gunnarsson um líf hans og
skáldskap og skráði þau niður jafnóðum. Það var 12. júlí þá um sumarið að
Gunnar sagði mér frá Moskvuför sinni og fer frásögn hans hér á eftir eins
og ég ritaði hana niður eftir honum:
A tíu ára afmæli byltingarinnar fór ég til Rússlands sem fréttaritari
Politikens í stað Anker Kirkebys. Eg fékk vitneskju um þá för með þriggja
daga fyrirvara.
7
217