Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Page 130

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1982, Page 130
Tímarit Máls og menningar Þegar viðmælendurnir í þessari bók rifja upp fortíð sína fáum við svolitla innsýn inn í samfellt basl og fátaskt í verkalýðsstétt hér á landi undanfarna áratugi. Það kemur fram í einu við- talanna að það er ekki nema u.þ.b. aldarfjórðungur síðan að meðalstór verkamannafjölskylda hírðist í sumar- bústað við Rauðavatn, þar sem ekki var rennandi vatn. Síðan lá leiðin í Höfðaborgina. Raunar eru hús- næðisvandræðin eins og rauður þráður í gegnum bókina. Það reynist verkafólki erfitt að koma sér upp þaki yfir höfuðið þegar kjallaraíbúð kostar sem svarar dagvinnulaunum verkamanns í 5 ár. Þá verður ljóst af lestri þessarar bókar hversu jafnréttiskröfur á borð við „Sömu laun fyrir sömu vinnu“ eiga langt í land ennþá. Karlmenn láta einfaldlega ekki bjóða sér sömu kjör og konur verða að sætta sig við og þegar sam- dráttur verður hjá fyrirtækjum eru það konurnar sem fyrst eru sendar heim. Inga Huld bendir líka á það í eftirmála hversu lítil laun heimsins eru til þeirra kvenna sem yfirgefa heimili og börn og gangast undir tvöfalt vinnuálag. Virð- ingin fyrir hinu göfuga móðurhlutverki reynist ekki mikil þegar kemur að aðbúnaði á vinnustað, borgarskipulagi eða launakjörum. Þvert á móti ganga atvinnurekendur sennilega aldrei eins langt í að hunsa samningsbundin réttindi og þegar láglaunakonur eiga í hlut. Höfundur nýtur reynslu sinnar sem blaðamaður við samningu bókarinnar. Inga Huld gerir meira en að skrásetja samræður. Henni er einkar lagið að bregða upp mynd af persónum í fáum orðum og láta umhverfi þeirra tala. Þannig segir t.d. lýsingin á fiskverkun- arkonu einni um fimmtugt, sárkvalinni af liðagigt eftir margra áratuga strit, aðra sögu en orð hennar sjálfrar, sem gera heldur lítið úr baslinu og lýsa sáttfýsi við heiminn: „Stjörf af þreytu eftir þennan langa vinnudag situr hún í sófa með útsaumaða púða við bakið og breytir varla um stellingu allan tímann sem við tölum saman. Það er næstum eins og hún sé liðamótalaus, en hún er ekkert óhress í tali.“ (bls. 93—4). Enda þótt frásögn viðmælenda höf- undar sé því oft með nokkrum létt- leikablæ er eins og óánægja og vonir um betra líf blundi undir sléttri og felldri frásögninni og skjótist við og við upp á yfirborðið. Enda eru markmið og niðurstöður þessarar bókar nokkuð annars eðlis en hjá höfundi ferðabók- arinnar frá aldamótunum sem Inga Huld vitnar í í formálanum. Sú kona taldi „að ráðlegast væri að vekja ekki athygli vinnukvennanna á þeirra aumu launakjörum. Það mundi bara gera þær óánægðar með lífið . . .“ (bls. 7). Slík óánægja birtist hjá einni konunni sem hér er rætt við í von um vinning í happdrætti eða bingó og þarmeð mögu- leika á að gera smávægilega breytingu á högum sínum. Onnur gerði könnun meðal samstarfskvenna sinna í frystihúsinu, sem leiddi í ljós að „konur ætla ekki í fiskvinnu, þær lenda þar. . . . Engin þeirra sagðist mundu fara í fiskvinnu, ætti hún að byrja lífið að nýju. Þær nefndu næstum allt annað, frá hárgreiðslu til veðurfræði." (bls. 115). Titill bókarinnar vísar til þeirra vona um annað hlutskipti, sem birtast í slík- um svörum, og hún fjallar um afdrif þeirra þegar komið er út á íslenskan vinnumarkað þar sem líf og heilsa gengur kaupum og sölum á spott- prísum. Árni Óskarsson. 248
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.