Tímarit Máls og menningar - 01.11.1982, Qupperneq 7

Adrepur
ekkert eilíft og óumbreytanlegt. Það eiga eftir að koma upp stór múltímedíahús, hús
þarsem þú getur gengið inn og fengið nánast hverskonar andlega fæðu sem þig lystir.
Slíkar stofnanir eru í uppsiglíngu erlendis.
Sá skrælíngjalýður sem hefur dembt sér útí dreifingu á myndböndum hér heima
sér enga ástæðu tilað bjóða uppá góðar myndir. Ekki á meðan næg eftirspurn er eftir
ruslinu. Það er ekki fyrren stofnaðar hafa verið annarskonar myndbandaleigur og
myndbánkar á sama grundvelli og almenníngsbókasöfn að ástandið breytist. Við
viljum fjölbreytilegar bækur, bækur þarsem lífsskoðanir vegast á. Við viljum reifara
og innblásin skáldverk. Bókaútgáfan er öllum opin í landinu og þannig viljum við að
hún sé. Ríkið gegnir veigamiklu hlutverki í sambandi við tilurð bóka, dreifingu og
notkun bóka, þó sumir séu reyndar þeirrar skoðunar að ríkið blóðsjúgi bókmennt-
irnar fjárhagslega (23% af útsöluverði hverrar bókar fer beint í ríkiskassann). En við
viljum ekki að ríkið hafi einkaleyfi á bókaútgáfu. Ríkið á einnig að stuðla eftir megni
að framleiðslu góðra og menníngarlegra kvikmynda og vandaðs fræðsluefnis, en við
viljum ekki að kvikmyndagerðin og myndböndin lendi í höndum ríkisins. Reynslan
af íslenska sjónvarpinu hlýtur að hafa fært okkur heim sanninn um að þarna fer best
á því að frjáls félagasamtök (t. d. samvinnuhreyfíngin), einkaaðilar (á svipuðum
grundvelli og bókaútgáfan) og hið opinbera starfi hlið við hlið. Það verður að reyna
að stýra þessari þróun í vitsmunalegan farveg og magna upp hina jákvæðari þætti.
Enginn þarf að ætla að íslenska þjóðin sé alltíeinu orðin svo úrættuð að hún taki ekki
tilboði um góða og fjölbreytilega list, fræðslu og afþreyingu ef hún á annað borð er á
boðstólunum.
Hlín Agnarsdóttir
Pilturinn sem fór út í heim
og varð hræddur
Thomas Ahrens er piltur, sem liggur mikið á hjarta, þegar barnaleikhús er annars
vegar. Það sjáum við í grein sem hann ritaði í síðasta hefti tímaritsins og nefnir
„Pilturinn sem fór útí heiminn til að læra að hræðast". Tilefni skrifanna er vanþóknun
hans og óánægja með þær leiksýningar sem íslenskum börnum hefur verið boðið
upp á s. 1. 4 ár í tveimur leikhúsum höfuðborgarinnar.
Honum ofbýður skilningsleysi aðstandenda þessara sýninga á hugtökum sem list,
skáldskap, ímyndunarafli og veruleika. Hann reynir því að hæta um betur og miðla
okkur af þekkingu sinni á þessu sviði og klykkir út með því að gefa okkur sína
uppskrift að alþýðlegu raunsæisleikhúsi fyrir börn. Honum finnst nefnilega orðið
„tímabært að hreinsa ærlega til á þessum vettvangi“ (bls. 411). Hann tekur þrjú dæmi
um leiksýningar fyrir börn, sem honum finnst slitin úr öllu samhengi við raunveru-
leika og líf barnanna sjálfra, vegna þess að sögusvið þeirra er ekki veruleikinn hér og
nú, heldur ímyndaður heimur, veröld kónga, kóngsdætra, prinsa, dreka eða einhver
draumkenndur kynjaheimur.
í raun snýst grein Tómasar aðallega um skilgreiningar og túlkanir á áðurnefndum
hugtökum, en ekki hvað síst um hvað sé raunsæisstefna í barnaleikhúsi og barna-
bókmenntum. Skilgreiningar sínar reynir hann síðan að tengja markmiðum fram-
501