Tímarit Máls og menningar - 01.11.1982, Síða 27

Sjöföld en þó samein stjarna
fleiri hnatta getur eins legið í rúminu á milli þeirra, eins og í
einhverjum þeirra.“
Stjarnfræðingarnir sem Gröndal nafngreinir voru þýzkir, Wil-
helm von Struve (1793 — 1864) og Heinrich Mádler (1794—1874).
Þeir störfuðu báðir um árabil í Dorpat (Tartu) á Eistlandi. Fram
eftir 19. öld var þar þýzkur háskóli, vísindasetur mikið. Struve
rannsakaði mest tvístirni, en Mádler tunglið. Sá fyrrnefndi lagði
grunn að meginstjörnustöð Rússa í Pulkowo nálægt Sánkti-Péturs-
borg og stjórnaði henni; Mádler var æðstur maður stjörnustöðvar-
innar í Dorpat 1840—1865. Þennan smáfróðleik getur að lesa í
uppflettibókum handa almenningi, og sitthvað fleira í svipuðum
dúr, sem snertir síður þessa stuttu hugleiðingu. Stjarnfræðingum
skal hins vegar látið eftir það sem flóknari stjarnfræði heyrir.
Grímur Thomsen hefur hlotið að þekkja skýringar Gröndals við
Hugfró, þær stóðu á bók tuttugu og tveimur árum fyrr en kvæði
hans um Sjöstjörnuna. Of lítið væri þó gert úr lestri Gríms ef sagt
væri að þaðan, og einungis þaðan, kæmi honum vitneskjan um
Halcýóne sem miðju alheims. Hann mun, engu síður en Gröndal,
hafa vitað það sem „Mádler og Struve (og raunar fleiri á seinustu
tímum)“ héldu fram um stjörnugeiminn.
Grímur Thomsen var lærdómsskáld. Þess vegna er nærtækt að
álykta að hann hafi kristinn vísdóm í huga þegar hann yrkir, með
áherzlu á fyrsta orði:
sjöföld en þó samein stjarna . . .
I aldagamalli táknfræði kristninnar merkir sjötalan „fullkomna
heild“. Allt þótti benda til, ritar Sigurbjörn Einarsson í skýringum
sínum við Opinberun Jóhannesar, „að þessi tala væri kennimark
guðlegrar heildar". Það er líklega af þeim sökum að Grímur Thom-
sen, maður kristinnar trúarfestu þrátt fyrir dálæti á heiðnum arfi,
norrænum og grísk-latneskum, lætur sér þá stjörnufræði vel líka, að
miðju sköpunarverksins sé að finna í Alcýóne, sem er björtust
stjarnanna sjö, héðan að sjá úr mannheimi.
521