Tímarit Máls og menningar - 01.06.1984, Page 72

Tímarit Máls og menningar
Ska-tónlistin þróaðist í kringum 1966 í það sem kallað var „rock steady“.
I „rock steady“ voru yfirleitt notuð blásturshljóðfæri í bakgrunninum,
rafmagnsbassinn fékk aukna þýðingu og meira bar á einsöng en verið hafði í
ska-tónlistinni. „Rock steady“ hafði líka þyngri takt en ska-tónlistin og
komu þar til áhrif frá bandarískri soul-tónlist.
Arið 1968 gaf hljómsveitin The Maytals út lag sem hét „Do the Reggay“.
Þaðan er komið nafnið á þeirri tónlistarstefnu sem fyrst og fremst hefur gert
garðinn frægan hjá Jamaíkabúum sl. áratug. Dæmigert reggí er unnið út frá
tveimur aðalhljómum, bassinn hafður framarlega í hljóðblönduninni og
trommur og slagverk hafa stóru hlutverki að gegna. Venjulega er einn aðal-
söngvari, nokkrar bakraddir mynda raddaðan kór en rafmagnsorgel n. k.
kontrapúnkt til viðbótar. Sjálfur grunntakturinn er hægur en allt annað
virðist vera á fleygiferð.
Fullkomnari upptökutækni var nú farið að beita á sérstakan hátt. Orðið
„dub“ er notað um það þegar hljóðum er breytt með aðstoð tækjabúnaðar-
ins og hefur það skapað sérstæða hefð innan reggítónlistarinnar. Seint á 7.
áratugnum fengu söngtextarnir nýtt inntak. Félagsleg viðfangsefni skjóta
upp kollinum, fjallað er um misrétti og fátækt. Textarnir fara að endur-
spegla þann heim sem flytjendurnir hrærast í, fátækrahverfin í Kingston. En
umfram allt tekur að gæta þeirra trúarhugmynda sem farið höfðu eins og
eldur um sinu á Jamaíka um nokkurt skeið, rastafari-trúarinnar.
Aftur til Afríku
Ffin einkennilegu rastafari-trúarbrögð eiga upptök sín í kenningum
Jamaíkubúans Marcus Garveys frá öðrum og þriðja áratugi þessarar aldar.
Hann benti á að evrópsk nýlendustefna hefði sundrað Afríkubúum og dreift
þeim víðs vegar um heiminn. Eftir að svertingjarnir voru numdir á brott frá
ættjörð sinni hefðu þeir ekki haft tækifæri til að nýta hæfileika sína í
andlegum og menningarlegum skilningi. Svertingjar hefðu ekki einungis
verið neyddir til að láta hvíta manninum vinnuafl sitt í té heldur hefði
sjálfsvitund þeirra einnig beðið hnekki. Þeir hefðu týnt niður stolti og
sjálfsvirðingu. Þessa sjálfsvirðingu átti að endurheimta með því að snúa
algjörlega baki við heimi hvítra og snúa aftur til Afríku. Garvey sagði:
„Við munum skipuleggja þær 400 milljónir svertingja sem nú eru dreifðar
um heiminn í gríðarstóra hreyfingu sem reisa mun fána frelsisins á hinni
stóru heimsálfu, Afríku. . . . Ef Evrópa er fyrir Evrópubúa þá er Afríka
fyrir þeldökkar þjóðir jarðar.“
Ti! að hrinda þessu ætiunarverki í framkvæmd stofnaði Garvey sérstök
samtök, The Universal Negroes Improvement Association, sem hann starf-
302