Tímarit Máls og menningar - 01.11.1989, Page 12

Tímarit Máls og menningar
eða Haddi í Rósuhúsi eins og við kölluðum hann, og Sigga og Maggi á
Fossi. Krakkarnir á Eyrinni hlökkuðu ævinlega til komu þessara leikíé-
laga.
I Pálshúsi átti Sigfús Sigfússon þjóðsagnasafnari heima. Hann fór burt
1929 held ég, árið áður en ég fæddist, en hann kenndi sumum eldri syst-
kinum mínum að lesa. Og mamma geymdi handritin hans um tíma í kassa
undir rúminu sínu. Hann bjó ekki við góð skilyrði, en hann vann mikið af
sínu starfi á Vestdalseyrinni.
Arið sem ég átti að fara í skóla, þegar ég varð sjö ára, var barnaskólinn á
Vestdalseyri lagður niður. Þá voru krakkarnir orðnir svo fáir á Eyrinni. En
eins og ég lýsti áðan þá var ekki hægt að sækja skóla gangandi inn á Oldu.
Það hlaut alltaf að falla niður skólasókn mikinn hluta vetrarins. Fólk varð
að bjarga sér einhvern veginn, koma börnunum fyrir inni í kaupstaðnum
hluta af vetrinum hjá skyldmennum eða einhverjum sem vildu hafa þau og
kosta þau að öllu leyti sjálft.“
Á hverju lifði fólk á Vestdalseyrif
„Hér áttu allir eitthvað af skepnum, eina kú og dálítið tún, nokkrar
kindur og hænsni. Sumir ráku talsvert bú. Menn gerðu líka út trillur og
báta. Svo sóttu menn daglaunavinnu þegar hún bauðst inn í bæ. Það var
löng og erfið leið að fara, til dæmis í kolavinnu þegar skip kom eða vega-
vinnu. Svo fóru þeir á vertíð. Það gerði pabbi, hann var sjómaður, fór á síld
og annað. Hann og bræður mínir voru góðir veiðimenn, og þarna var mik-
ið af sjófugli. Pabbi var líka flinkur að herða fisk og verka, salta síld.
Mamma var afskaplega dugleg kona og amma, móðir hennar, var í húsi
hjá okkur. Hún dó þegar ég var níu ára gömul. En við vorum mörg krakk-
arnir, og við lærðum strax að hjálpa til. Við ræktuðum margar tegundir af
grænmeti, því það var mikil grænmetismenning á Vestdalseyri og blóma-
garðar við hvert hús. Mér var sagt að þarna hefðu búið Danir, ég held
danskur sýslumaður á 19. öld, og þeir voru með blómarækt og græn-
metisrækt. Fólk fékk alls konar jurtir hjá þeim, meðal annars var mynta í
garðinum okkar. Við vissum ekki að þetta var góð kryddjurt og kölluðum
hana kattarhlandsblómið! Svo komu Bretarnir og urðu alveg vitlausir þegar
þeir sáu þessa jurt og voru alltaf að koma og fá brúska af kattarhlands-
blóminu í súpu. Seinna lærði ég að þetta væri ein af hinum eðlu krydd-
jurtum.
Svo greip fólk alla vinnu sem var að fá, jafnt karlar sem konur. Eg hef
aldrei þekkt þessa borgaralegu frú sem er heima og elur upp börnin sín.
Þarna voru gamlir búskaparhættir og siðir eins og höfðu verið frá
ómunatíð. Það var gert skyr og smjör heima þegar nóg var mjólk og það
var náttúrlega unnin ullin og allur haustmatur úr okkar eigin fé, því sem
410