Tímarit Máls og menningar - 01.11.1989, Blaðsíða 59

Þórunn Valdimarsdóttir
Hugleiðingar um aðferðafræði,
sprottnar af ritun ævisögu
Snorra á Húsafelli
- Erindi flutt á rannsóknarxfingu Félags íslenskra fræða
1. júní 1989
Bein útsending eins og þessi er dásamlegt tækifæri til að opinbera sína
einkaheimsku. Eg vil nota þetta tækifæri vel. Lífið er stutt og engu að tapa
þótt maður loks orðinn fræðimaður með réttindi njótandi þess trausts að fá
áheyrn tali eins og mann langar til. Eg bið ykkur að ljá mér þæg for-
dómalaus eyru þótt erindið byrji kjánalega.
Eg vil hér í kvöld reyna að réttlæta það að hafa skrifað fræðirit fyrir al-
menning. Eg vil ekki ráðast gegn „fræðum fræðanna vegna“, fræði skrifuð
fyrir fræðimenn eiga fullan og allan rétt á sér, heldur reyna að vekja fólk til
umhugsunar um hvort ekki sé réttlætanlegt að sumir fræðimenn reyni að
gera fræðin meira lifandi. Ef áherslan færðist frá því að fyrirlíta fræði sem
reyna að vera skemmtileg yfir í það að umbera þau, gæti ýmislegt gerst.
Vegna þess hve fáir hausar bera okkar litlu menningu og hve lítið fé fæst til
rannsókna verður almenningur að hjálpa okkur að bera fræðin uppi.
Mörgum finnst sem fræðin séu í turni og þaðan sjáist aðeins veður og
haf, tengslin við jörðina, mannlegt líf og skynjun hafi rofnað. Þegar ég
hugsa um fílabeinsturninn sem sagt er að fræðin séu í dettur mér í hug
ævintýri Jónasar Hallgrímssonar um stúlkuna í turninum. Mér finnst sem
í ofskynjunar-sjónhending ég sjái djúpan vísdóm í þessu ævintýri. Eins og
eitthvað sé líkt með nemendum við Háskóla Islands og fátæku fiski-
mannsdótturinni sem villtist inn í turninn þar sem uglan ljóta gaf henni epli
og skipaði henni að elska betur nótt en dag. Þannig kvelst nemandinn í
turninum þar sem ríkir andrúm sem hann ekki er sáttur við, og étur vís-
dómseplin. Vilji hann ekki verða leðurblaka og stunda veisluhöld að nætur-
þeli eins og uglan skipar, verður hann að drepa ugluna. Turninn í ævintýr-
457