Tímarit Máls og menningar - 01.11.1989, Page 129

um allar þær hindranir sem voru - og
eru enn - í vegi pólitískrar þátttöku
kvenna.
I flestum málum hefur Bríet verið
frjálslynd en um leið raunsæ. Hún er
alltaf með báðar fætur á jörðinni og frá-
bitinn allri rómantík. I opinberum
skrifum lýsir hún þeirri skoðun sinni að
óvígð sambúð sé ekki siðspillandi en
höfundur bendir á að hún geri samt
þann fyrirvara „. . .að réttarfarslega sé
slík sambúð áhættusöm fyrir konuna og
börnin“. En það er stundum stutt í aft-
urhaldssöm millistéttarsjónarmið hjá
henni eins og þegar hún segir um breska
hafnarverkamenn sem voru í verkfalli:
„Þessum greyjum hinum er sigað áfram
með agitation og whisky. Við sáum
verkamenn í gær fulla og suma liggjandi
friðsamlega hingað og þangað í gras-
inu.“ (226). Það vantar heldur ekki í
hana mótsagnirnar því þó hún skrifi
þetta þá kemur það ekki í veg fyrir að
hún styðji íslenskar verkakonur með
ráðum og dáð.
Virk félagsleg þátttaka ber ekki endi-
lega vott um mikið félagslyndi heldur
getur hún sprottið af innri þörf fyrir að
láta gott af sér leiða, leggja sitt lóð á
vogarskálar breytinganna. Eftir lestur
bókarinnar finnst mér Bríet að vissu
leyti vera einfari og að sú tilhneiging
hennar aukist með aldrinum. Sjálf segir
hún í bréfi til Laufeyjar - að vísu á erf-
iðu augnabliki - að hún sé hætt að finna
til þeirrar löngunar að eiga vin. „Fyrir
utan pabba þinn þá man eg ekki eftir að
hafa átt neinn vin skyldan eða vanda-
lausan (nema foreldra mína, börn og
systkin). En mér finnst alltaf eg sé að
verða hér svo innilega ókunnug. Finnst
eg nú orðið þekkja enga. Vera eiginlega
vel við enga. Ekki heldur illa við neina.
Ofurlítið hlýtt til sumra og ofkalt til
ýmsra.“ (269). A þessu kann auðvitað
að vera sú skýring að hún hafi alla tíð
verið of önnum kafin til að rækta vin-
áttu við einstaklinga en hitt er víst að
með framlagi sínu til íslenskrar kvenna-
baráttu hefur hún uppskorið vináttu
kvennahreyfingar síðari tíma. Við sem
nú njótum ávaxtanna af verkum hennar
og annarra brautryðjenda eigum þeim
skuld að gjalda.
Bríet Héðinsdóttur verður seint full-
þakkað fyrir að færa okkur bréf Bríetar
á silfurfati. Það eru ekki bara bréfin sem
við eignumst með þessari bók því með
henni endurheimtum við glataða
reynslu okkar, kafla úr sögu okkar og
brot úr sjálfsímynd. Þessi bók er náma
fyrir alla þá sem láta sig hagsmunabar-
áttu kvenna einhvers varða.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
1) Anna G. Jónasdóttir setti þessa kenningu
m.a. fram í erindinu „Kyn, völd og pólit-
ík“ sem hún flutti á ráðstefnu um íslensk-
ar kvennarannsóknir sem haldin var í
Odda árið 1985
2) Lúðvík Kristjánsson: Ur bæ í borg.
Nokkrar endurminningar Knud Zimsens,
fyrrverandi borgarstjóra. Helgafell 1952.
Bls. 241.
3) Björg Einarsdóttir: Ur ævi og starfi ís-
lenskra kvenna. I. Bókrún 1984. Bls. 152.
527