Tímarit Máls og menningar - 01.06.1997, Síða 85

MAÐURINN í NÁTTÚRUNNl
Frá heimsstyrjöldinni fyrri, í rúm sjötíu ár, hefur lítið verið að marka mál
og hugsun manna. Þeir tímar sem við lifum á eru afleiðingar af „jái“ og „neii“
eða speki í ætt við aðferðir og niðurstöður skoðanakannana. Orð og skoðanir
hafa verið afleiðing af njörvun við skorinort „já“ eða „nei“, svipað og í Lottói
eða knattspyrnu. í þeim er augljóst hver vinnur eða tapar, enda vinsælar hjá
almenningi, annað í lífi fólks er óljóst. Sú er trú margra að öllu væri borgið
í þjóðlífinu ef hægt væri að skafa af Davíð Oddssyni eins og skafmiða og sjá
strax niðurstöðuna af verkum hans og hægt að fá ávinninginn af þeim
greiddan eins og skot og ósk þjóðarinnar uppfyllta, vera hálft árið á íslandi,
hálft í sólarlöndum eða líta á sig sem einstakling af því kyni sem kvað vera
hálfur hluti mannkynsins, vera í hálfu starfi eða fara hálffullur gegnum lífið,
án þess að verða alger hálfviti. En menn lifa ekki enn í skafmiðasamfélagi.
Það mun taka mannkynið óratíma að endurheimta umhverfið sem það
hafði fengið til umráða frá náttúrunni eða skapað sér með eigin hendi, hina
frjálsu hugsun, tengsl við jurtir og dýr, líkamann og tilfinningar sínar, tengsl
við lífið, heilbrigði eða sjúkdóma og dauðann, og hreinsa sig af sannfæring-
artímum „jás“ eða „neis“, þannig að fæðist einstaklingar, ef mannkynið
hreinsar sig nokkurn tímann af hentuga hugsunarleysinu sem það ávann sér,
kaus að sofa næstum í heila öld í umhverfi menguðu af „jái“ eða „neii“ vina
eða óvina, síhrætt á öllum sviðum, jafnvel við það að hafa ekki sagt nógu oft
eða skorinort „nei“ eða „já“ sér og öðrum til sáluhjálpar.
í einu voru flestir sammála, því að breyta heiminum, umturna eða eyða
honum í sjálfsvörn og þarna voru ekki að verki svonefndir þjóðernissinnar,
heldur alþjóðasinnar. í svonefndum nútíma áttu hugsjónir og verk manna
að ná til gervalls mannkyns eins og Alnetið. Trúboðar nútímans notuðu
sömu eða hliðstæðar aðferðir til að vinna aðra á sitt band og breyta þeim.
Þeir komu sér upp útvöldum mönnum, lausnurum, messíösum sannleikans
og hægra liðið sagði: „Annar eins maður og Oliver Lodge fer ekki með neina
lygi.“ Það vinstra sagði að nefndur Oliver færi ekki með annað en haugalygi
og bætti við: „Aftur á móti er annar maður, Ásmundur Jóns, sem fer aðeins
með hið vísindalega sannaða og rétta.“
Þannig voru málin á vettvangi sannleikans uns menntun og „hitt kynið“
kom til sögunnar og skjalanna og sagði um sína lausnara: „Önnur eins kona
með jafn prýðileg próf fer ekki með neina lygi!“
Úr þessu umhverfi virðumst við ætla að ganga til móts við nýja öld.
Nú, þegar hvorki heimsveldin heilla né messíasar getumikilla málstaða,
býður Alnetið upp á óþrjótandi möguleika. Hverju barni er leikur einn að
verða þjóðhöfðingi ef ekki alvaldur, kóngur, á heimasíðunni sinni. Afkom-
endur sannfæringarkynslóðanna reika um þennan nýja alheim í draumór-
um sínum eða halda að það sé lausn á ráðvillu að skokka úti í náttúrunni
TMM 1997:2
83