Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2011, Blaðsíða 167

167
fer að lokum að snúast um samband tveggja listrænna bræðra, hins vinsæla
dægurlagasöngvara Kára Brands og misheppnaða myndlistarmannsins
Steins Finns Brandssonar.52 Þeir bræður eru hvor á sinn hátt holdgerving-
ar þeirra listgreina sem þeir stunda og stöðu hvorrar um sig í menningar-
lífinu. Á Íslandi ársins 2006 var dægurlagatónlist sannarlega mikils metin;
auðkýfingarnir sem voru menningarhetjur þessa tíma skreyttu sig eins og
alræmt varð með 50 Cent og Elton John.53 Á hinn bóginn hefur nútímaleg
myndlist (ekki síst konseptlist) lengi haft jaðarstöðu í samfélaginu þar sem
hún er lítt vinsæl og talin illskiljanleg af almenningi. Hér sem endranær
er Frímann í takt við almenn samfélagsleg viðhorf; þó að þátturinn eigi
að fjalla um myndlistarmann og um hlutverk listarinnar í samfélaginu er
Frímann í raun mun uppteknari af vinsældum og frægð sem fylgja list-
sköpun en sjálfri listinni sem hann hvorki skilur né hefur áhuga á.
Frímann tekur þannig langt viðtal við Stein Finn sem er ágæt skrípa-
mynd af konseptlistamanni: Steinn Finnur hefur átt langt „hvítt tímabil“
þar sem enginn munur sést á ómáluðum og máluðum strigum hans og
hann eyddi mörgum árum í að „vinna með typpið á sér“ – sem Frímann
var brotið með Frímanni og Steini Finni jafnframt lengt upp í heilan þátt og þar
með dýpkað.
52 Kári Brands birtist í ýmsum þáttum Sigtisins, bæði fyrri og seinni syrpu (einkum í
„Listamanninum“ í fyrri syrpu og „Listalestinni“ í seinni syrpu). Hann er ævinlega
leikinn af Halldóri Gylfasyni sem einnig hefur samið lög hans (s.s. „Gott dísæn“ og
„Mikið um að vera“). Stundum heyrist tónlist hans (í „Listamanninum“ og „Vit-
anum“) eða að á hann er minnst (í „Lífi og stíl“). Í þættinum „Börn“ í seinni syrpu
má sjá sjónvarpsviðtal við hann; þá hefur hann eignast barn og lætur taka listrænar
myndir af sér með ungbarninu þar sem hann er sjálfur ber að ofan. Tónlist Kára var
samin af Halldóri sjálfum. Leiða má að því getum að hann sé að hluta til byggður á
hinum vinsæla dægurlagasöngvara Bubba Morthens. Í athugasemdum við þáttinn
„Listalestin“ á dvd-disknum Sigtið án Frímanns Gunnarssonar kemur þannig fram
að setning sem Kári fer með við börn í óskilgreindum smábæ á landsbyggðinni
upp úr þurru („Munið bara: það er saga á bak við hvert andlit, ókei“, Sigtið ii, 6,
5:45–5:49) hafi upphaflega verið sögð af Bubba Morthens (einnig upp úr þurru).
Leiða má rök að því að Bubbi (sem er líklega ein helsta menningarstofnun Íslands
í upphafi 21. aldar) sé einnig óbein fyrirmynd að forvarnarstarfi fv. handrukkarans
„Vidda kylfu“ (sem Friðrik Friðriksson leikur) í þættinum „Glæp og refsingu“ en
sá notar hressilegt undirheimamál í skólastofu fyrir framan ráðvillt 11–12 ára börn
(Sigtið i, 5, 1:03–1:46).
53 Eins og fram kemur í Morgunblaðinu 22. jan. 2007 skemmti Elton John gestum í
fimmtugsafmæli Ólafs Ólafssonar, stjórnarformanns Samskipa, og skömmu síðar
skemmti rapparinn 50 Cent í fertugsafmæli Björgólfs Thors Björgólfssonar (Morg­
unblaðið 8. apríl 2007). Þetta varð mjög umtalað á Íslandi, bæði meðan veldi þessara
auðjöfra stóð sem hæst og eftir að það hrundi.
ALLUR RAUNVERULEiKi ER FRAMLEiDDUR