Peningamál - 01.07.2006, Blaðsíða 15

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
2
15
prósentur. Því er ljóst að auknar verðbólguvæntingar hafa dregið mjög
úr aðhaldi hárra stýrivaxta Seðlabankans. Aðhald hefur í raun minnkað
frá því í mars ef það er metið út frá verðbólguvæntingum almenn-
ings. Við síðustu könnun sem gerð var á mati almennings í lok febrúar
mældust raunstýrivextir rúmlega 6% og þrátt fyrir 1,5 prósentna
hækkun stýrivaxta frá þeim tíma eru raunstýrivextir nú tæplega 5,3%
reiknaðir út frá síðustu könnun.
Ávöxtun óverðtryggðra ríkisbréfa hefur hækkað
Ávöxtun óverðtryggðra ríkisskuldabréfa hefur hækkað talsvert síðan í
mars auk þess sem munur á milli ávöxtunar bréfa til u.þ.b. fjögurra og
sjö ára hefur aukist miðað við mánuðina á undan. Margir þættir koma
til greina sem líklegar skýringar og eflaust hafa þeir allir einhver áhrif.
Gengi krónunnar veiktist í lok febrúar og ýtti það undir verðbólguvænt-
ingar. Verðtryggð skuldabréf urðu því áhugaverðari kostur en áður.
Stýrivaxtahækkunin í mars hafði töluverð áhrif á ávöxtun óverð-
tryggðra ríkisbréfa en hækkunin í maí lítil sem engin áhrif. Virðast
markaðsaðilar vænta þess að yfirstandandi vaxtahækkunarferli gangi
að miklu leyti yfir á líftíma skuldabréfa til u.þ.b. fjögurra ára en að
stýrivextir lækki til lengri tíma litið. Minnkandi skuldabréfaútgáfa
erlendra aðila í íslenskum krónum hefur líklega haft mikil áhrif til
hækkunar á ávöxtuninni.1
Ávöxtunarkrafa verðtryggðra skuldabréfa hefur einnig hækkað
Miklar sveiflur hafa verið í ávöxtun íbúðabréfa og eftir lækkun ávöxt-
unarinnar í febrúar hefur hún hækkað á nýjan leik og er nú svipuð
og fyrir útgáfu skýrslu Fitch þegar horfum um lánshæfi ríkissjóðs var
breytt úr stöðugum í neikvæðar. Ávöxtun tveggja styttri flokka íbúða-
bréfanna hefur fjarlægst ávöxtun tveggja lengri flokka bréfanna frá því
í maí. Hugsanlegt er að auknar verðbólguvæntingar hafi mismikil áhrif
á ávöxtun skuldabréfa eftir líftíma.
Stýrivaxtahækkunin í mars virtist hafa nokkur áhrif til hækk-
unar á ávöxtun verðtryggðra skuldabréfa, en eftir vaxtahækkunina í
maí voru slík áhrif takmörkuð við stysta flokkinn, en ávöxtunin hafði
hækkað nokkuð dagana fyrir stýrivaxtahækkunina. Þessi litlu viðbrögð
má hugsanlega skýra með því að fjárfestar telji að ekki sé langt í lok
vaxtahækkana eða að verðbólguvæntingar hafi aukist.

Meira samræmi milli framvirkra vaxta og spáa sérfræðinga á
fjármálamarkaði um þróun stýrivaxta á næstu misserum
Að undanförnu hefur gætt nokkurs ósamræmis milli vænts stýrivaxta-
ferils sem lesa má út úr framvirkum markaðsvöxtum og stýrivaxtaspáa
sérfræðinga á fjármálamarkaði. Framvirkir vextir hafa gefið til kynna
væntingar um að stýrivextir muni lækka töluvert hratt á næstu mán-
uðum, þrátt fyrir ítrekuð skilaboð Seðlabankans um hið gagnstæða.
Sérfræðingarnir hafa hins vegar spáð því að stýrivextir haldi áfram að
hækka og haldist háir, sem er meira í samræmi við yfirlýsingar bank-
ans.
RIKB 13 0517
Heimild: Seðlabanki Íslands.
%
Mynd III-4
Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra skuldabréfa
Daglegar tölur 3. janúar 2006 - 28. júní 2006
RIKB 10 0317
7
8
9
10
11
júnímaíaprílmarsfebr.jan.
Mynd III-5
Erlend skuldabréfaútgáfa í krónum
ágúst 2005 - júní 20061
Umfang eftir mánuðum og uppsafnað
Ma.kr.
1. Gögn til og með 21. júní 2006.
Heimild: Reuters.
0
10
20
30
40
50
60
0
40
80
120
160
200
240
Uppsöfnuð útgáfa erlendra skuldabréfa (h. ás)
Útgáfa erlendra skuldabréfa (v. ás)
ág. sept. okt. nóv. des. jan. febr. mar. apr. maí júní
Ma.kr.
1. Nánar er fjallað um skuldabréfaútgáfu erlendra aðila í kaflanum um Fjármálamarkaði og
aðgerðir Seðlabankans.
%
Mynd III-6
Ávöxtun íbúðabréfa
Daglegar tölur 8. júlí 2004 - 28. júní 2006
Heimild: Seðlabanki Íslands.
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
HFF 15 0644
HFF 15 0434
HFF 15 0224
HFF 15 0914
200620052004