Peningamál - 01.07.2006, Blaðsíða 63

F JÁRMÁLAMARKAÐIR
OG AÐGERÐIR SEÐLABANKANS
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
2
63
unnar um þessar mundir er mun nær langtímajafnvægi en t.d. sl. haust
en ef eitthvað er að marka reynslu síðasta hræringaskeiðs má búast við
yfi rskotum sem jafnvel geta varað í nokkurn tíma. Ójafnvægi í íslensku
efnahagslífi og breytingar á alþjóðlegum fjármálamörkuðum gætu
valdið titringi í gengi við og við á næstu mánuðum.
Metvelta á gjaldeyrismarkaði
Órói á mörkuðum hefur valdið talsverðri aukningu veltu. Velta á gjald-
eyrismarkaði það sem af er ári er þegar komin yfi r heildarveltu alls síð-
asta árs, sem þó var metár. Veltan frá ársbyrjun til 23. júní nam 2.313
ma.kr. en allt síðsta ár var hún 2.077 ma.kr. Því til viðbótar hóf Reuters
í byrjun maí rekstur markaðar með íslenska krónu og hefur velta á
honum verið nokkur og velkomin viðbót við þá kosti sem buðust fyrir.
Velta í viðskiptakerfi Reuters nam 243 ma.kr. frá því að viðskipti hófust
6. maí og til 23. júní. Verðbil kaup- og sölutilboða á þessum markaði
er yfi rleitt meira en á innlenda millibankamarkaðnum. Fjöldi erlendra
banka hefur nýtt sér þennan markað en fl estöll viðskipti á honum hafa
verið með evru en á innlenda millibankamarkaðnum er Bandaríkjadal-
ur notaður, í það minnsta enn sem komið er.
Breytingar á gjaldeyrisforða
Gjaldeyrisforði Seðlabankans hefur hækkað nokkuð í krónum talið í
kjölfar veikingar krónunnar, auk þess sem reglulega er keyptur gjald-
eyrir til að mæta þörfum ríkissjóðs vegna vaxtagreiðslna og upp-
greiðslu erlendra lána. Í lok mars var gjaldeyrisforðinn kominn upp fyrir
80 ma.kr. en inni í þeirri tölu var talsverður uppsafnaður gjaldeyrir sem
ríkissjóður hafði lagt fyrir vegna greiðslu á láni sem var á gjalddaga í
byrjun apríl. Í kjölfar greiðslunnar lækkaði gjaldeyrisforðinn talsvert og
er um þessar mundir 74 ma.kr. Erlend lánastaða ríkissjóðs hefur lækk-
að verulega síðustu ár, bæði vegna góðrar lausafjárstöðu, sem tengist
hagfelldu árferði og vegna tekna af einkavæðingu Símanns.

Gjalddagar krónubréfa nálgast
Í september nk. falla fyrstu krónubréfi n í gjalddaga og verður for-
vitnilegt að fylgjast með áhrifum þess á gengi krónunnar og vexti. Á
mynd III-1 á bls.14 má sjá endurgreiðsluferil erlendu krónubréfanna. Ef
marka má reynslu Nýsjálendinga ættu áhrifi n ekki að verða eins mikil
og e.t.v. mætti gera ráð fyrir. Ástæður þess geta verið nokkrar. Mark-
aðir eru framsýnir og þetta eru þekktar stærðir sem gera má ráð fyrir í
áætlunum og koma því ekki á óvart. Hugsanlegt er að einhverjir aðilar
endurfjárfesti krónur hérlendis og hyggist sitja af sér það óróaskeið
sem nú varir. Einnig er sennilegt að talsverður hópur hafi þegar losað
sig út úr stöðum með framvirkum samningum og þannig tekið tapið
af fjárfestingunni á sig. Vextir þessara bréfa á eftirmarkaði hækkuðu
talsvert þegar hræringarnar gerðu vart við sig í febrúar og mars og vel
kann að vera að innlendir fjárfestar líti þessi bréf hýrum augum, enda
eru yfi rleitt vel metnir útgefendur sem standa þarna að baki. Ef slíkt
hendir breytir það myndinni nokkuð, því að ef innlendir aðilar kaupa
2. Sjá grein Þorvarðar Tjörva Ólafssonar í Peningamálum 4/2005.
Mynd 3
Flökt krónu gagnvart Bandaríkjadal
Daglegar tölur 3. janúar 2005 - 23. júní 2006
%
Heimild: Reuters.
0
5
10
15
20
25
30
jmamfjdnosájjmamfj
2005 2006