Peningamál - 01.07.2006, Qupperneq 24

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
2
24
Ástandið talið gott en horfur á að það versni
Samkvæmt könnun Gallups á viðhorfum forsvarsmanna stærstu fyrir-
tækja á Íslandi sem framkvæmd var í maí telja stjórnendur að aðstæð-
ur í efnahagslífinu séu almennt góðar en að þær muni versna á næstu
sex mánuðum.
Meirihluti stjórnenda býst við óbreyttri innlendri eftirspurn
á næstu sex mánuðum og eru umtalsvert svartsýnni en í síðustu
könnun. Hins vegar eru forsvarsmenn fyrirtækja sem selja vörur á
erlendum markaði mun bjartsýnni og búast langflestir við aukinni
eftirspurn á næstu sex mánuðum. Gengisþróun krónunnar á síðustu
mánuðum hefur verið hagfelld fyrir þessi fyrirtæki og telur mikill
meirihluti stjórnenda fyrirtækja í útflutningsgreinum að framlegð
fyrirtækja þeirra aukist á næsta hálfa ári. Stjórnendur fyrirtækja í
sjávarútvegi, samgöngum, flutningum og ferðaþjónustu eru bjartsýnni
um framtíðarhorfur heldur en t.d. stjórnendur fyrirtækja í verslunar-
og fjármálageiranum.
Fjármunamyndun hins opinbera
Erfitt hefur reynst að spá fyrir um fjárfestingu hins opinbera. Ekki er
einhlítt að miða við fjárheimildir vegna þess að algengt er að þær séu
geymdar milli ára. Í spá Seðlabankans í mars sl. var gert ráð fyrir að
opinber fjármunamyndun drægist saman um 7½% að raungildi í ár en
ykist um 23% á næsta ári og 18% árið 2008. Í þessum áætlunum var
gert ráð fyrir 19% samdrætti í fjárfestingu ríkisins. Hagstofan áætlar
geta álversins yrði því u.þ.b. 460 þús. tonn á ári eftir stækkun. Sam-
kvæmt frumáætlunum er gert ráð fyrir að framkvæmdir við stækkun
álversins hefjist árið 2008 og að þeim verði lokið á miðju ári 2010.
Vinna við orkuöfl un þyrfti að hefjast nokkru fyrr svo að framleiðsla
geti hafi st þá. Enn hefur ekki verið samið um kaup á 60% þeirrar
orku sem þarf.
Í byrjun júnímánaðar var undirrituð viljayfi rlýsing milli Norðuráls
annars vegar og Hitaveitu Suðurnesja og Orkuveitu Reykjavíkur hins
vegar um öfl un 250 MW orku til nýs álvers Norðuráls í Helguvík.
Gert er ráð fyrir að álverið verði reist í tveimur áföngum. Starfsemi
í fyrri áfanganum, með um 150 þús. tonna framleiðslugetu, gæti
hugsanlega hafi st um mitt ár 2010. Seinni áfanganum, með 100 þús.
tonna framleiðslugetu, yrði lokið árið 2015. Í aprílmánuði var gengið
frá skilyrtum lóðar- og hafnarsamningi við Reykjanesbæ. Í frumáætl-
un er gert ráð fyrir að framkvæmdir hefjist haustið 2007 í Helguvík.
Hins vegar er ljóst að langt leyfi sferli er eftir. Formlegt umhverfi smat
er t.d. ekki hafi ð. Þegar það mat liggur fyrir geta stjórnvöld fyrst tek-
ið ákvörðun um starfsleyfi . Einnig liggur fyrir að orkuöfl un sem um
var samið nú í byrjun júní mun ekki nægja í fyrsta áfangann. Því þarf
væntanlega að ljúka samningum um fullnægjandi orkuafhendingu
áður en framkvæmdir hefjast.
Undirbúningsferli vegna álvers við Húsavík virðist skemmra á
veg komið en undirbúningur álvers í Helguvík eða stækkunar álvers-
ins í Straumsvík. Aðeins liggur fyrir ákvörðun framkvæmdaraðila um
staðsetningu. Hugmyndir um raforkuöfl un eru enn mjög óljósar og
ítarlegar rannsóknir þurfa að fara fram áður en ljóst verður hvort
hægt er að afl a nægjanlegrar raforku með gufuafl i í Þingeyjarsýslu.
Öfl un raforku og kostnaður við framleiðslu hennar eru því mjög
óviss og verður svo áfram um nokkurt skeið. Þá er allt leyfi sferlið
eftir, þ.e.a.s. umhverfi smat og opinbert starfsleyfi .