Skírnir - 01.01.1980, Qupperneq 55

SKÍRNIR
LOFTUR Á LEIKSVIÐINU
53
til ólíkra hluta. Nánari samanburður á túlkunum Lárusar og
Gunnars sýnir sem sé, að þeim ber ekki saman um ýmis veiga-
mikil atriði. í kaflanum um túlkun Lárusar kom fram að Lárus
gerði Loft að skapbráðum og reiðigjörnum manni sem missir
tíðum stjórn á sjálfum sér og sýnir þá bæði árásargirni og hörku.
Loftur Gunnars er aftur á móti agaður og einbeittur og hefur
ágætt vald yfir sjálfum sér. 1 atriðum þeirra Steinunnar bregst
Loftur Lárusar við af tryllingi og ruddaskap, og þegar hann
grípur til galdranna í lok þáttarins er hann vart með sjálfum
sér lengur. Loftur Gunnars reynir á einarðan en hreinskilinn
hátt að binda enda á samband þeirra Steinunnar, þannig að það
valdi sem minnstum sársauka, og þegar það tekst ekki skilst hon-
um að hann á einskis annars úrkosti en kalla djöfulinn til liðs
við sig. Hann er fullkomlega með réttu ráði þegar hann þylur
særinguna og veit vel hvað hann er að gera. Það brjálæði sem
grípur hann í þriðja þætti er í rauninni aðeins örvænting vegna
þeirra afleiðinga sem valdið yfir hinu illa mun fá; þó að hann
fyllist sífellt meiri ótta við hefnd guðlegra afla, vex honum mjög
ásmegin og banamein hans, hjartaslagið, sýnir að hann fylgist
ágætlega með því sem fer fram í kringum hann. 1 túlkun Lárusar
eru að vísu hliðstæðir þættir að verki: annars vegar samviskubit
og ótti, hins vegar djöfulleg einbeiting, en hann lýsir þessari
þróun persónunnar með allt öðrum hætti en Gunnar. Þarna er
Loftur greinilega orðinn snarruglaður og í lok þáttarins er hann
ekki annað en skugginn af sjálfum sér. Lárus sýnir okkur því
hvernig hatur og fyrirlitning brjóta einn mann niður og gera
hann að hreinum djöfli. Loftur Gunnars er ofurmenni, eins og
sést best af því að honum skuli takast að vekja upp biskupana.
Loftur Lárusar imyndar sér að hann sé ofurmenni og einmitt
þess vegna líður hann undir lok. Gunnar gerir Loft að hetju,
en Lárus gagnrýnir hann og afhjúpar veikleika hans fyrir okkur.
Á túlkun Lárusar og Gunnars er því mikill munur, þó að
þeir byggi á svipaðri undirstöðu. Þessi munur verður e.t.v. best
skýrður með athugun á því hvað vakti fyrir leikurunum og
hvaða viðbrögð þeir voru að reyna að kalla fram hjá áhorf-
endunum. Þegar hefur verið reynt að skýra hvert var markmið
Lárusar Pálssonar með túlkun sinni á Lofti; að minni hyggju