Skírnir - 01.01.1980, Side 135

SKÍRNIR
LEIKRIT OG LEIKHÚS
133
dæmis, og svo aðrir eftir honum eins og Birgir Sigurðsson í
Selurinn hefur mannsaugu. Eins og selurinn hjá Birgi hefur
múkkinn líka mannsaugu í Sjóleiðinni til Bagdad. Annars var
Pókók af sama taginu og fyrrnefnd leikrit Agnars og Jónasar,
sambærilegt grín um forráðamenn auðs og valds, gróðamenn
og glæpamenn í einni sælli bendu, en bara frumstæðara, óhefl-
aðra, raktari della. Dellufyndni leiksins er reyndar kostur hans
og prýði miklu frekar en ein eða önnur ádeilutilhlaup sem þar
kann að mega finna.
Jónas Árnason er að upplagi rakið revíuskáld, alveg óvenju-
lega hagorður höfundur og einatt bráðfyndinn, en fyndni hans
birtist að revíusið frekar í einstökum orðsvörum og atvikum
leiks en í heillegum mannlýsingum, framvindu atburða eða
hugmyndaferli á sviðinu. Og það sem vel tekst til, þesslegt að
það veki hlátur, hefur höfundur jafnan hneigð til að endurtaka
til að nýta það til hlítar eða vera allténd viss um að fyndnin
skili sér. Samfara þessu er tilhneiging hans til að koma sér vel
við sem flesta og helst ekki illa við neinn sem einhvers má sín;
dregur þetta hvortveggja jafnan brodd úr skopefnum leikjanna.
Eiginlega eru söngvarnir við liin „ljúfu lög“ Jóns Múla uppi-
staða og aðalprýði efnisins bæði í Deleríum búbónis með sínu
góðmótlega gysi um borgaraskapinn og í Járnhausnum með enn
skýrari revíubrag.
Síðar meir samdi Jónas Árnason upp á eigin spýtur einskonar
sögulega revíu, Þið munið liann Jörund, og það fór á sama veg:
söngvasyrpa leiksins, léttkveðin, spaugsöm og áheyrilega flutt í
léttri og lipurlegri sviðsetningu Leikfélags Reykjavíkur 1970,
varð höfuðprýði og gleðigjafi sýningarinnar. Nú gæti saga Jör-
undar hundadagakóngs án efa reynst tilvalið efni í skopleik,
hvortheldur hreinan og beinan ærslafarsa eða ádeilu- og hæðnis-
leik, nema hvortveggja væri. Augljóslega veitir söguefnið meira
en nóg tilefni til að koma sér í færi við ýmislegar þjóðræknis-
og þjóðrembuhugmyndir, hetjulega íslenska rómantík af alls-
konar tagi og etja saman nýju og gömlu, sönnu og lognu í með-
ferð efnisins; og sjálfgefið virðist, úr því saga Jörundar er
tekin upp, að höfða lienni með einhverjum hætti til samtíðar
leiksins og leikhúsgesta. Fyrir höfundi virtist að vísu ekki vaka