Skírnir - 01.04.1990, Blaðsíða 162

156
ÓLAFUR DAVÍÐSSON
SKÍRNIR
í þessari athugun er gengið út frá því að menning sé í raun alþjóðleg,
og þjóðleg menning þurfi hvatningu og innblástur að utan til að dafna
og blómstra. Víðtæk alþjóðleg menningarsamskipti séu því forsenda
þjóðlegrar menningar. Innan Evrópubandalagsins sé einmitt stefnt að
því að auka slík samskipti og starfsemi EB ætti því í grundvallaratriðum
að hafa jákvæð áhrif á danska menningu. Auk þess yrði auðveldara að
koma danskri menningu á framfæri í öðrum löndum og starfsvett-
vangur danskra listamanna yrði þannig stærri en áður var.
Á hinn bóginn er bent á vissar hættur. Einkum er talin hætta á að
Danir neyðist til að draga úr víðtækum styrkjum til menningarstarf-
semi vegna þess að sumir styrkirnir samrýmist ekki þeirri stefnu EB að
afnema styrki sem geti falið í sér viðskiptahindranir. Þannig er stefnt
að því að afnema styrki til einstakra atvinnugreina vegna þess að þeir
samrýmast ekki frjálsum viðskiptum.
Dómstóll Evrópubandalagsins hefur þegar dæmt í nokkrum málum
sem snerta styrki til menningarstarfsemi. Með þessum dómum hefur
dómstóllinn mótað þá stefnu að dæma menningunni í vil, ef svo má
segja. Er dómurinn talinn taka fullt tillit til menningarlegra sjónarmiða
þegar t.d. er um að ræða styrki til einstakra listgreina. Danir telja því
ekki ástæðu til að ætla að þeir verði að breyta opinberri menningar-
stefnu sinni að neinu marki.
Meginniðurstaða áðurnefndrar skýrslu er sú að sameining Evrópu
skapi dönsku menningar- og listalífi aukin tækifæri og áhrif sem þurfi
að nýta. Þó er nauðsynlegt að vera á varðbergi gegn hugsanlegum
hættum að því er varðar núverandi opinbera styrki til lista. Jákvæðu
þættirnir séu mun fleiri en neikvæðu þættirnir. Þessi niðurstaða er varla
bundin við Danmörku eingöngu, heldur á hún vafalaust við um hvaða
smáþjóð sem er í Evrópu.
Niðurlag
Þjóðir Evrópubandalagsins viðurkenna að þær séu efnahagslega og
viðskiptalega svo háðar hver annarri að þjóðríkið sem sjálfstæð efna-
hagsleg heild með sjálfstæða efnahagsstefnu sé hvorki raunhæft né
skynsamlegt. Þess vegna ætla þær að mynda með sér efnahagsbandalag
og taka upp eina mynt. Þær hafa ákveðið að deila með sér sjálfsforræði