Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2012, Qupperneq 144

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2012, Qupperneq 144
ítölsku borgríkin náðu svo þessum viðskiptum og margfölduðu þau. Þar safnaðist svo mikill auður að þær furstaættir, sem borgunum réðu, gátu keypt sér heri og embætti.49 Þá fóru tækni, vísindi og listir að taka við sér aftur, endurreisnin var byrjuð. En um leið kom til töluverðra átaka milli hins veraldlega og kirkjulega valds, sem hafði vaxið mjög að áhrifum í kjölfar upplausnar rómverska keisaraveldisins. Umbætur Gregoríusar VII páfa (Gregorian Reform) kalla sumir páfabyltinguna.50 Hún setti páfavaldið ofar veraldlegu valdi með „Dictatus papae“.51 Þá var langalgengast að konungar væru með klerklærða menn sem sína æðstu embættismenn og ráðgjafa og reyndu stundum að nota þá til að ná völdum innan kirkjunnar, tilraunir sem oftar en ekki snerust í höndunum á þeim.52 Veraldleg áhrif kirkjunnar manna voru því mikil á endurreisnartímanum auk þess sem bókagerð og menntun var að miklu leyti í höndum klaustra sem og stór hluti af verslun við bændur. í þessu ölduróti verða einstakar furstaættir valdamiklar, þær höfðu efni á að halda heri en konungar verða háðir furstunum um herstyrk. Furstar, með heil héruð að léni frá konungum eða sterk borgríki undir sinni stjórn, fara sínu fram hvað sem lögum og trú líður, og taka jafnvel að berjast hverjir við aðra í trássi við konung. Þetta er nánast afturhvarf til ættbálkasamfélagsins meðal hinna æðri stétta og innan þeirra nær hefndarskylda og hefndarréttur aftur fótfestu, í trássi við kristna kirkju sem alltaf barðist gegn blóðhefnd. í þessu umróti verður Corpus Juris Canonici til.53 54 Þörfina fyrir slíkt lagasafn má rekja beint til umbóta Gregoríusar VII páfa. Elsta gerðin er bók Gratians, prófessors í Bologna sem birtist 1150 undir nafninu Concordia 49 Verslun með heri (málaliða) og embætti var reglan, en ekki undantekningin í þá daga. 50 Berman, H. J., 1983: Law and revolution: the formation ofthe Westem legal tradition, 657 pp. 51 Einkaréttur páfa til að útnefna biskupa og setja af keisara. í skjalinu er páfavaldið sett ofar veraldlegu valdi. Henderson, Ernest F.; Select Historical Documents ofthe Middle Ages, (London: George Bell and Sons, 1910), pp. 366-367; endurprentað í: Brian Tierney, (ritstj.); The Middle Ages, Vol. I: Sources of Medieval History, 4th ed., (New York: Alfred A. Knopf, 1983) pp. 142-143. (Aðgengilegt í: Internet Medieval Sourcebook (Fordham University: http://www. fordham.edu/halsall/sbook.html), 52 Frægasta dæmið er líklega Thomas Becket, kanslari Hinriks II Bretakonungs, sem gerður var að erkibiskup af Kantaraborg 1162 í þeim tilgangi að ná fram vilja konungs innan bresku kirkjunnar. Þegar þessi áform gengu ekki eftir lét kóngur myrða Becket. Það er svo ekki fyrr en með mótmælendahreyfmgunum og siðaskiptum Kalvíns og Lúthers að þjóðhöfðingjar ná fullum yfirráðum yfir kirkjunni. Kaþólska kirkjan er þó enn sjálfstæð. 53 Corpus Juris Canonici; http://www.vatican.va/archive/ENGl 104/_INDEX.HTM#fonte (Ensk þýðing) 54 Corpus Juris Canonici; http://en.wikipedia.org/wiki/CorpusJuris_Canonici. 142
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.