Orð og tunga - 01.06.1990, Síða 38

16
Orð og tunga
frásagnarinnar yrði ekki undir í of orðréttri þýðingu (Jón Sveinbjörnsson 1979-
1982:6-10).
14 Niðurlag
Nú er lokið yfirferð yfir langa sögu íslenskra biblíuþýðinga og einungis var hægt
að stikla á helstu atburðum. Margir stærri og smærri kaflar voru þýddir af merk-
ismönnum sem mér hefur ekki unnist tími til að minnast á. Eg minntist ekki
heldur á allar þær húslestrabækur sem gefnar hafa verið út, en ég hygg að þær
hafi haft mun meiri áhrif á málfar og málvitund almennings en biblían sjálf.
Það er erfitt verk að þýða biblíuna. Þýðendur verða að vera frumtextanum
trúir, boðskapurinn verður að vera ljós hverjum þeim sem les og málið eins gott
og framast er unnt. Enn hefur ekki tekist að fullnægja öllum þessum kröfum og
margar þýðingar biblíunnar eiga vafalaust eftir að líta dagsins ljós. Eitt gerir
biblíuþýðingu þó erfiðari en aðrar þýðingar og það er að flestir kunna heila kafla
úr textanum og vilja ekki að verið sé að hrófla við þeim. Sumir þessara kafla,
eins og boðorðin tíu, faðirvorið og hlutar fjallræðunnar, hafa erfst mann fram af
manni og eru ekki lærðir af bók.
Stöðugt má bæta mikinn texta og tilfinning manna fyrir máli og stíl breytist
eins og liún hefur gert um aldir. Guðsorð hefur ekki þau áhrif á málfar alþýðu sem
það hafði fyrr á öldum en markmið biblíuþýðenda á að vera að skila á hverjum
tíma eins góðum texta á eins vönduðu máli samtímans og frekast er unnt án þess
að hvika að þarflausu frá rótgróinni hefð.
15 Textasýnishorn
2. kafli Mattheusarguðspjalls 3.-6. vers (stafsetning texta samræmd).
Hómilíubókin: Heródes varð hryggur við og allt fólk hans með honum, safn-
aði saman öllum höfðingjum kennimanna og ritmönnum, frétti þá síðan,
hvar Kristur mundi berast. En þeir sögðu honum: „I Betlehemsborg á Gyð-
ingalandi, því að svo mælti spámaðurinn: Þú Betlehem, jörð Gyðinga, með
öllu eigi ertu lítil í höfðingjum Gyðinga, því að sá hertogi mun af þér koma,
er stýra mun Israelsþjóðu.“
Nýjatestamenti Odds 1540: En er Heródes kóngur heyrði það, hryggðist
hann og öll Jerúsalem með honum og lét saman safna öllum kennimanna-
höfðingjum og skriftlærðum lýðsins og forheyrði af þeim hvar Kristur skyldi
fæðast. En þeir sögðu honum: Til Betlehem í Júdea. Því að svo er skrif-
að fyrir spámanninn: Og þú Betlehem á Júdalandi ert öngvaneginn hin
minnsta á meðal höfðingjum Júda því að af þér mun koma hertogi sá er
stjórna skal yfir fólk mitt Irael.
Þorláksbiblía 1644: En er Heródes kóngur heyrði það skelfdist hann og öll
Jerúsalem með honum og lét samansafna öllum kennimannahöfðingjum og
skriftlærðum lýðs síns og spurðist fyrir af þeim hvar Kristur skyldi fæðast.