Ráðunautafundur - 20.02.1996, Qupperneq 252

244
MAT Á LIFANDI GRIPUM
Hér á landi hefur lítið verið gert af því að meta holdafar nautgripa og ekkert kerfi eða einkunn-
arstigi er til fyrir slíkt. Því var leitað erlendra fyrirmynda. Víðast hvar í nágrannalöndunum er
uppeldi nautgripa til kjötframleiðslu til þess að gera hefðbundið og ekki eins margbreytilegt
og hér þekkist. Þó hefur í nokkrum löndurn verið tekið í notkun kerfi, ættað frá Bretlandi,
sem beitt hefur verið í leiðbeiningum um fóðrun á bæði nautgripum og sauðfé. Aðferðin er
notuð bæði á lífdýr og sláturgripi.
í athugun þeirri sem hér er sagt frá var þetta breska kerfi notað við holdstigun á spjald-
hrygg, síðu og mölum og gripirnir flokkaðir eftir því í sex flokka. Þeim má lýsa þannig í stuttu
máli:
1. Endar háþorna og þverþoma spjaldhryggs eru hvassir og skaga út án finnanlegs fitu-
lags. Geislungar öftustu rifbeina eru auðsjáanlegir og með greinilegum dældum á
milli. I kringum halarót og setbein strekkist á húðinni og eftirgjöf er h'til ef þrýst er á.
2. Einstök þverþorn á spjaldhrygg er auðvelt að greina með léttu átaki, þunnt fitulag má
finna á yfirborði rifja en þau er samt auðvelt að greina. Húðin kringum halarót og
setbein er frekar strekkt, en gefur þó eilítið eftir við létt átak.
3. Þverþornaendar eru ávalir viðkomu vegna fitulags. Rifbein eru þakin þunnu fitulagi
og þau er auðvelt að finna. Greina má fitulag við halarót með því að klemma húðina
milli þumal- og vísifingurs.
4. Þreyfa þarf nokkuð fast til að finna endana á einstaka þverþornum. Fitulag á yfirborði
rifja er auðfundið. Svæðið kringum halarót er mjúkt og fyllt og húð á setbeinshnúum
er mjúk og hreyfanleg.
5. Endar þverþorna á spjaldhrygg er vart hægt að finna jafnvel með þéttingsföstu átaki
og sama gildir með rifin. Svæðið kringum haiarót er svampkennt viðkomu. Unnt er
að greina fitulag undir húð á setbeinshnúum.
6. Þverþornaendar finnast ekki með átaki. Fitupokar myndast á svæðinu kringum
halarót og setbein og þykkt fítulag má greina á krossbeinshnúum og lærleggstoppum.
Hold á lærum voru metin í fimm flokka sem lýsa má í örstuttu máli þannig:
1. Mjög rýrir og innfallnir vöðvar séð aftan frá og frá hlið, ná stutt niður á lærlegginn.
2. Frekar rýrir og lítið innfallnir vöðvar á lærlegg.
3. Þokkaleg vöðvafylling í lærum og útlínur nokkuð beinar.
4. Góð vöðvafylling í lærum og útlínur sjáanlega kúptar.
5. Mjög mikil vöðvafylling og útlínur læra greinilega kúptar.
Gripirnir voru flokkaðir eftir byggingarlagi í fimm flokka, frá því að vera mjög grófir og
beinastórir, í mjög fína byggingu og þéttan vöxt.