Ráðunautafundur - 20.02.1996, Page 306

298
AFURÐAMUNUR KÚAKYNJA
Sá þáttur sem oftast er nefndur þegar innflutningur erlendra kynja ber á góma er afurðamunur
milli íslenska kúakynsins og þeirra kynja sem helst er rætt um að flytja inn. Nú er það svo að
sá munur er ekki staðfestur við íslenskar framleiðsluaðstæður né heldur við íslenskt viðurværi,
nema í tilraun sem er nýlokið í Færeyjum. Það er því nauðsynlegt að skoða hverjar líkur séu á
því að afkastageta erlendra kúakynja nýtist við framleiðsluaðstæður hér á landi.
Þá er einnig nauðsynlegt að fá svör við því hvort meiri afköst erlendu kynjanna skila
meiri hagnaði til bænda og neytenda en unnt er að ná með innlenda kúakyninu.
Það er einnig óhjákvæmilegt að meta hvaða framleiðslustefna verður mest í sátt við um-
hverfi og landgæði í framtíðinni og hvort sameiginlegir hagsmunir samfélagsins skarist þar
við einkahagsmuni mjólkurframleiðandans.
Samkvæmt kúaskýrslum voru meðalafurðir skýrslufærðra kúa 4.147 kg árið 1994 og
meðalkjarnfóðurnotkun var 498 kg. Þátttakan var 73,3%. Afurðir hafa aukist um 8-10% á
síðustu 10 árum. Bestu kúabúin framleiða 6.500 kg eftir kúna og gefa um 1.000-1.100 kg af
kjarnfóðri á kú. Bestu kýrnar mjólka ríflega 10.000 kg á ári (Jón V. Jómundsson 1995). Það
einkennir kúaskýrslurnar að breytileiki í afurðum er mjög mikill og hlutfallslega meiri en
gerist víðast erlendis. Árið 1994 var fita 4,09% og 3,39% prótein í mjólkinni (Jón V. Jón-
mundsson 1995). Fram hefur komið að prótein-/fituhlutfallið er hagstætt hjá íslenskum kúm
og próteinhlutfall nokkru hærra en almennt gerist í sambærilegum kúakynjum. Samkvæmt
búreikningum ársins 1994 er meðal kjarnfóðurnotkun um 700 kg á kú á ári, sem er heildar-
notkun til uppeldis, mjólkurframleiðslu og kjötframleiðslu.
Afurðamunur milli íslenskra kúa og þeirra sem til greina kemur að flytja inn er veru-
legur. Þannig eru meðaltöl úr skýrsluhaldi Norðmanna fyrir árið 1994 um 6.402 kg af mjólk
og efnainnihaldið eru 4,05% fita og 3,22% prótein (Ödegaard 1995). Finnskar Ayrshire kýr
skiluðu að meðaltali 6.888 kg mjólkur með 4,41% fitu og 3,27% próteini samkvæmt skýrslum
finnsku nautgriparæktarfélaganna (Makilá 1995) Þessar afurðir eru sambærilegar því sem
gerist með öðrum rauðum kynjum á Norðurlöndum.
HAGKVÆMNI FRAMLEIÐSLU
Innflutningur erlends kúakyns til íslands hlýtur að hafa að markmiði að auka rekstraröryggi
mjólkurframleiðslunnar og bæta samkeppnisstöðu hennar gagnvart erlendri framleiðslu. fs-
lensk mjólkurframleiðsla einkennist af smáum einingum „fjölskyldubúum“ sem um sinn hafa