Skírnir - 01.09.2007, Page 35

um. Ver› ur ekki ann a› rá› i› af skrifi Jóns en a› Ís lend ing um hafi
ver i› mis lag› ar hend ur bæ›i um laga setn ingu og laga fram kvæmd.
Tómas haf›i lagt til a› me› dóm enda emb ætt in í Lands yf ir rétt -
in um yr›u lög› ni› ur, flannig a› flar sæti einn dóm ari í sta› flriggja,
en me› dóm end ur yr›u kall a› ir til úr rö› um s‡slu manna e›a ann -
arra lög kænna manna eft ir flörf um. fietta taldi Jón hi› mesta órá›.
Stofn un Lands yf ir rétt ar ins hafi ver i› mik il rétt ar bót. Frem ur ætti
a› styrkja Lands yf ir rétt inn; dóms vald yr›i ekki lagt til Al fling is
nema til óbæt an legs ska›a og flá sé hrun inn hyrn ing ar steinn undir
allri al fling is bygg ing unni á öll um hin um sí› ari öld um. fiá ver›a
menn a› koma aft ur til hins elzta sem menn flekkja, en flví ver›i
ekki held ur vi› kom i›, enda a› stæ› ur nú allt a›r ar (bls. 48). Hér
hef ur Jón lög a› mæla, nema a› flví leyti a› hrun inn sé hyrn ing ar -
steinn und ir allri al fling is bygg ing unni á sí› ari öld um. Al flingi
glat a›i ekki laga setn ing ar valdi sínu fyrr en um 1700, flótt fla› væri
reynd ar mjög tak mark a› og dóms valdi hélt fling i› allt til enda -
loka.
Jón bend ir á a› skip an fljó› veld is ins hafi ver i› höf› ingja stjórn
(aristókra tí). Slík skip an ver›i ekki end ur vak in. Væn legra sé a›
hefja al fl‡›u manna til vegs, svo a› sem flest ir geti me› skyn semi
og rá› deild dæmt um mál efni lands ins og tek i› flátt í stjórn fless.
fietta hafi ver i› vilji Tómas ar fleg ar hann tali um kosn inga rétt inn,
en flar sé a› gæt andi a› or› hans eigi vi› l‡› stjórn. Höf› ingja -
stjórn hafi hins veg ar ver i› grund vall ar regl an í hinni gömlu al -
fling is skip an. Reynd ar hverfi Tómas frá l‡› stjórn ar regl unni fleg ar
hann vilji úti loka flá sem hafi fleg i› sveit ar styrk og hafna flví a›
borga al fling is kostn a›. fiá ver›i menn bundn ir vi› a› kjósa efna -
menn og fla› sé öld ung is í anda hinn ar fornu höf› ingja stjórn ar
(bls. 48).
Hér eru at huga semd ir Jóns til efn is laus ar. Hann ger ir hug lei› -
ing ar Tómas ar um kostn a› af al fling is haldi a› ákve›n um til lög um.
Tómas úti lok ar alls ekki a› lög réttu mönn um sé greitt fling far ar -
kaup og bend ir á fleiri en eina lei› til fless ef mönn um hugn ist ekki
sú lei› a› grei›a ekki fling far ar kaup. Tómas ger ir enga ákve›na
til lögu um a› úti loka menn frá kosn inga rétti sem fleg i› hafa sveit ar -
styrk. Um mæli hans eru ein ung is einn flátt ur í hug lei› ing um hans
tómas sæmundsson og jón sigurðsson 303skírnir