Skírnir - 01.09.2007, Page 68
6 Frægt dæmi um fletta er grein Sig ur› ar Nor dals 1996 [1924]:15–38.
skírnir336 guðmundur hálfdanarson
Bessa stö› um (Páll Vals son 1999:20–33). Úr fless um blend ingi átti
a› ver›a til „ís lensk“ fljó› menn ing sem flótti stofu tæk í gyllt um
söl um Evr ópu — en hinni fornu ís lensku rímna hef› skyldi hik -
laust fórn a› sem hverri annarri smekk leysu (Sveinn Yngvi Eg ils -
son 1999:29–110).
Í ö›ru lagi ber rit dóm ur inn vott um flá ein lægu sann fær ingu
mennta manns ins a› hon um bæri a› lei›a al fl‡› una til betri veg ar
og and legs flroska, um lei› og hann taldi sig fless um kom inn a›
velja flau blóm úr fjöl breyttri flóru ís lenskr ar menn ing ar sem
pr‡›i flótti af. Me› ö›r um or› um var fljó› ar vilj inn ekki endi lega
fla› sem fljó› in vildi, held ur fla› sem fljó› inni var fyr ir bestu —
a› mati fleirra sem töldu sig geta skil i› á milli gó›s og ills í fleim
efn um. fietta minn ir óneit an lega á hug mynd ir franska heim spek -
ings ins Jean-Jacques Rous seau um al manna vilj ann — „la volonté
générale“ — sem var eitt hva› allt ann a› en vilji allra, flví a› hinn
hreini al manna vilji tók „a› eins mi› af sam eig in leg um hags mun -
um“, flar sem vilji allra „tek ur mi› af einka hags mun um og er ekki
ann a› en sam eig in leg ur vilji allra ein stak ling anna“ (Rous seau
2004 [1762]:91–94). Rím ur voru eitt vin sælasta menn ing ar fyr ir -
bæri 19. ald ar inn ar á Ís landi, og flær voru gefn ar út áfram af mikl -
um mó› eft ir út gáfu rit dóms Jónas ar Hall gríms son ar um
Tristrans rím ur. En samt taldi Jónas flær ótæk ar, flví flær væru
„flestall ar fljó› inni til mínk un ar … eí›a og spilla til finníng unni á
flví, sem fag urt er og skáld legt og sóm ir sjer vel í gó› um kve› skap
…“ (1837:18).
Í flri›ja lagi leggja flest ir tals menn menn ing ar legr ar fljó› ern is -
stefnu of urá herslu á sam hengi menn ing ar inn ar,6 fl.e. hin órofnu
tengsl nú tím ans vi› upp runa fljó› ar inn ar, um lei› og fleir mæra
fram lag al fl‡› unn ar til var› veislu hins hreina arfs. En um lei›
horfa fleir i›u lega fram hjá flví sem fleim finnst ekki passa vi› hi›
meinta sam hengi — fla› er flokk a› sem út lent og ótækt, lág kúru -
legt e›a spillt. fia› sem kall ast end ur reisn fljó› menn ing ar er flví
gjarn an n‡ sköp un og a› lög un, flar sem fla› er val i› úr menn ing -
unni (ef fla› er ekki hrein lega búi› til) sem flyk ir hæfa, og fla›