Skírnir - 01.09.2007, Side 82

16 Í bréfi sem Jónas skrif a›i Bjarna Thoraren sen flessa daga á fiing völl um seg ir
hann: „Fag ur flyk ir mér fiing völl ur, en samt sem á›ur hugsa ég hér sem minnst
um hann; ég er all ur í hraun inu — eins og hval ur — og horfi á Skjald brei›
áleng› ar. Hún ver› ur merki legt eld fjall fleg ar — e›a ef — öll kurl koma til
graf ar.“ (Rit verk Jónas ar Hall gríms son ar II, bls. 73; sjá einnig bls. 64, 75 og
259.) Á teikningum Jónas ar hér a› framan má líka sjá a› hann hef ur or› i› í
kven kyni. Hann hef ur flekkt ýmis hli› stæ› fjalla nöfn fyr ir nor› an eins og
Her›u brei›.
17 Í til vitn u›u bréfi til Bjarna Thoraren sens (sjá ne› an máls grein ina hér á und an)
lík ir Jónas sjálf um sér vi› hval flar sem hann rann sak ar fiing valla hraun i›
(bograndi flannig a› bak i› eitt stend ur upp úr hraunöld un um?) og geng ur flá
vænt an lega út frá sam bæri legu mynd máli og hann not ar í kvæ› inu.
skírnir350 sveinn yngvi egilsson
kyns or› í munni flestra og fló a› svo sé líka í kvæ› inu sjálfu er
ljóst a› Jónas hef ur upp haf lega lit i› á Skjald brei› sem kven -
kyns or›.16
En fla› er fló a› eins í blá byrj un kvæ› is ins sem fjall i› ein kenn ist
af kven legri feg ur› sem kall ar á at hygli. Von brá› ar fer Jónas a›
karl gera fjall i› og flau öfl sem í flví búa (Logi o.s.frv.). Á›ur en yfir
l‡k ur er snævi flak i› fjall i› per sónu gert sem karl kyns vera e›a vætt -
ur sem held ur eld in um ni›ri (8. er indi): „Brei› ur flak inn blá um
skafli / bund inn tre› ur fold ar varg.“ fió a› Jónas sé ekk ert sér stak -
lega upp tek inn af karl mennsku mi› a› vi› mörg önn ur 19. ald ar
skáld, t.d. Bjarna Thoraren sen og Grím Thom sen, flá er freist andi
a› líta á karl gerv ingu nátt úr unn ar sem spegl un á hinu karl lega sjál-
fi í kvæ› inu. Í flví sam bandi má nefna a› nokk u› er um ofsa fengn -
ar per sónu gerv ing ar („Logi rei› ur“, „æst ust eld ar, / öskr a›i djúpt í
rót um lands“) og hern a› ar mynd mál („Ógna skjöld ur bungu brei› -
ur“, „vígi“, „berg kast ali“, „vörn um veld ur“, „Hamra gir› ing há“,
„varna meiri vegg ur traust ur“). Vel má vera a› skjald ar mynd in sem
felst í fjalls heit inu hafi vak i› flær varn ar mynd ir sem setja svip sinn
á sí› ari hluta kvæ› is ins flar sem berg inu um hverf is fiing velli er hva›
eft ir ann a› líkt vi› varn ar múr.
Mynd mál kvæ› is ins er fló ekki sí› ur fólg i› í flví a› einu nátt -
úru fyr ir bæri er líkt vi› ann a›. Hraun inu er gjarn an líkt vi› flæ›i
vatns og öldu gang („hrauna veit ir bár um blá um“, „stir›n a› elda -
sund“, „mó›u steins“, „rau› ar blossa mó› ur“, „elda … fló›i“)17
og í 4. er indi er rö› lík inga sem byggj ast á sam an bur›i nátt úru -