Skírnir - 01.09.2007, Blaðsíða 116

2 Cl ark Kerr, The Uses of the Uni versity, 5. útg., Cambridge (Mass.) og London,
Harvard Uni versity Press 2001, bls. 7.
3 Sama rit, bls. 14–15.
skírnir384 páll skúlason
heit i› „fjöl-há skól ar“ („multi versities“) um slík ar mennta stofn an -
ir sem fljóna mörg um ólík um hags mun um. Sam kvæmt kenn ingu
Kerrs „er há skól inn svo margt í aug um svo margra ólíkra manna
a› hann hl‡t ur a› vissu marki a› standa í strí›i vi› sjálf an sig“.2
Hann sk‡r ir mál sitt á eft ir far andi hátt:
„Fjöl-há skól inn“ er sund ur laus stofn un. Hann er ekki eitt sam fé lag held -
ur mörg: sam fé lag stúd enta í grunn námi og fram halds námi, sam fé lag hug -
vís inda manna, fé lags vís inda manna og raun vís inda manna; sam fé lag fag -
skóla e›a -deilda; sam fé lag starfs fólks utan aka dem í unn ar; sam fé lag
starfs fólks í stjórn s‡slu. Út mörk hans eru óljós og teygja sig til gam alla
nem enda, lög gjafa, bænda og kaup s‡slu manna sem eiga tengsl vi› ein hver
fleirra sam fé laga sem flríf ast inn an hans. Sem stofn un horf ir hann langt
aft ur í for tí› ina og djúpt inn í fram tí› ina, og oft er hann á önd ver› um
mei›i vi› nú tí› ina. Hann fljón ar sam fé lag inu nán ast af flrælslund — en
gagn r‡n ir líka fletta sama sam fé lag, oft af miklu mis kunn ar leysi. Hann
helg ar sig jöfn um tæki fær um en er sjálf ur stétt bund inn. Líkt og gilti um
sam fé lög læri meist ara og læri sveina á mi› öld um á sam fé lag a› eiga sér
hags muni sem sam ein ar fla›; í fjöl-há skól an um eru fless ir hags mun ir afar
marg vís leg ir og stang ast jafn vel á. Sam fé lag flarf a› eiga sér sál, meg in -
reglu sem blæs í fla› lífi; fjöl-há skól inn á sér marg ar slík ar sál ir, og sum -
ar b‡sna gó› ar, en engu a› sí› ur er ákaft deilt um fla› hva›a sál ir eigi
skili› a› ver›a hólpn ar.3
fiessi l‡s ing Kerrs vir› ist mér hli› stæ› vi› and legt ástand mann -
eskju sem ef ast um eig in sjálfs mynd. Hún ger ir sér flá jafn framt
grein fyr ir flví a› allt velt ur á frelsi henn ar til a› velja, hvort held -
ur eig i› e›li e›a ör lög. Kerr sér hana fyr ir sér sem heild sem er
gegn s‡r› af hug mynd um er stang ast á, og er dæmd til a› taka
ákvar› an ir um fla› hva› hún vill ver›a. fia› an í frá er hún í leit a›
sjálfri sér og gengst und ir flá skyldu a› koma sér upp sk‡r um
áform um.
Sé mál um hátt a› á flenn an veg ætti há skól inn stö›ugt a› hafa
sjálf an sig til sko› un ar. Og í aug um Kerrs er hlut verk fleirra sem
stjórna há skól an um, og flá fyrst og fremst rekt ors, í flví fólg i› a›