Skírnir - 01.09.2007, Page 189

11 Um fletta fjall a›i ég á Jónasar flingi í Há skóla Ís lands 8. júní 2007 í er ind inu:
Gunn ars hólmi — smá kvæ›i ver› ur til. Óprent a›.
skírnir 457alefling andans og athöfn þörf
fietta er ein hver fal leg asti ó›ur til vís ind anna sem til er á ís lensku. Í huga
Jónas ar eru eng ar efa semd ir um a› lei› vís ind anna sé lei› sann leik ans og
a› hún muni vera til gó›s fyr ir land og l‡›. Eins og al gengt var me› unga
vís inda menn á fyrri hluta 19. ald ar hef ur Jónas allt a› flví barns lega trú á
mátt vís ind anna og hafa ber í huga a› á fleim tíma var au› velt a› trúa blint
á veg vax andi vís inda. Jónas er í flví efni ekk ert frá brug› inn ö›r um. Sér -
sta› an er hins veg ar fólg in í flví hvern ig hann teng ir vís ind in beint vi› al -
ger lega hug lægt fyr ir bæri eins og ætt jar› ar ást. Fram far ir og far sæld fara
sam an vi› ást á ætt jör›u í öll um skiln ingi, hvort sem um er a› ræ›a nátt -
úru e›a tungu. En fló ver› ur líka a› nefna a› fletta er pepp kvæ›i, hvatn -
ing, eins og nær öll kvæ›i Jónas ar á flessu skei›i ævi hans. Jónas er a›
kve›a kjark og von í hnípna fljó› í vanda, og sjálf an sig í lei› inni. Og fla›
eru til enn sterk ari dæmi um hvern ig hann flétt ar sam an ætt jar› ar ást,
póli tísk ar hug sjón ir og sann leika vís ind anna.
III.
Í flessu sam hengi er fró› legt a› sko›a a› eins glæsi leg asta kvæ›i Jónas ar,
smá kvæ› i› Gunn ars hólma, sem Jónas kall a›i svo. fiar er reynd ar a›
mörgu a› hyggja, enda er kvæ› i› ofi› úr ótal flrá› um. fiess vegna skal a› -
eins bent á a› ræt ur Gunn ars hólma koma ví›a a›, flær liggja me› al ann -
ars í rei› fer› um á Njálu sló› ir me› prest in um í Fljóts hlí›, Jónas og
Tómas Sæ munds son rí›a flar um líkt og Kol skegg ur og Gunn ar; flær lig-
gja í póli tískri bæn ar skrá til kon ungs um stofn un sér staks full trúa flings á
Ís landi sem Jónas er me› í vas an um sum ar i› 1837 og safn ar und ir skrift -
um. fiær liggja líka í kvæ› um skáld bró› ur hans Bjarna Thoraren sens,
skálds sem Jónas dá›i mjög, um Gunn ar frá Hlí› ar enda og ey› ingu
Fljóts hlí› ar, sem og Rím um af Gunn ari á Hlí› ar enda eft ir Sig ur› Brei› -
fjör›.11
A› fless um fyr ir vara sög› um vil ég halda flví fram a› Gunn ars hólmi
falli vel inn í fyrr nefnda kenn ingu um tví sæi í kvæ› um Jónas ar a› flví leyti
a› meg in flræ› irn ir eru tveir: vís indi og ætt jar› ar ást, flar sem nátt úr an
teng ist bá› um. Og fla› sem meira er; vi› get um nán ast skipt kvæ› inu til
helm inga flar sem hvor um sig flátt ur inn er ríkj andi. Sko› um fla› nán ar.
Sunn an á Ís landi, í hér a›i flví sem geng ur upp af Land eyj um mill um
Eyja fjalla og Fljóts hlí› ar, er all mik i› slétt lendi, og hef ir fyrr um veri›
grasi gró i›, en er nú ná lega allt kom i› und ir eyr ar og sanda af vatna -
gangi; á ein um sta› flar á sönd un um, fyr ir aust an fiverá, stend ur eftir
grænn reit ur óbrot inn og kall a› ur Gunn ars hólmi, flví fla› er enn