Skírnir - 01.09.2007, Side 194

18 Rit verk I 1989:121.
19 Fjöln ir, fyrsta ár 1835:11.
skírnir462 páll valsson
veitt hef ir Fróni mik i› og margt
mis k unn ar fa› ir, en blind ir menn
meta fla› aldrei eins og ber,
unna flví lítt sem fag urt er;
telja sér lít inn ynd isar›
a› ann ast blómg a› an jurta gar›.18
Margoft hnykkti Jónas á mik il vægi feg ur› ar inn ar sem sjálf stæ›s afls, og
ver› ur einna fyrst ur til fless í okk ar sí› ari tíma sögu. Strax í fyrsta Fjölni
ári› 1835 sag›i hann me› al ann ars a› feg ur› in væri svo ágæt a› all ir menn
ættu a› girn ast hana sjálfr ar henn ar vegna.19 fiessi ádeila í Huldu ljó› um
er lög› í munn Egg erti Ólafs syni og fær flví al veg sér staka áherslu.
Og flá kom um vi› a› fleirri spurn ingu sem lagt var upp me› í fless ari
grein: Á Jónas Hall gríms son eitt hvert er indi í beina fljó› fé lags lega um -
ræ›u okk ar tíma? fiá á ég ekki vi› hi› aug ljósa, a› sann ur skáld skap ur á
alltaf er indi, rétt eins og feg ur› in er sí gild og sjálf stætt afl. Í upp hafi ræddi
ég a› eins um flátt tung unn ar út frá kvæ› um Jónas ar, en sú um ræ›a fel ur
í sér eitt af br‡n ustu og erf i› ustu vi› fangs efn um Ís lend inga í ná inni fram -
tí›.
En hug lei› ing ar mín ar hér a› fram an um fla› hvern ig Jónas lei› ir
sam an vís indi og ætt jar› ar ást í einn far veg mi› u›u a› ö›ru. Fyr ir al fling -
is kosn ing arn ar í vor sem lei› virt ist mér flest ir flokk ar og ekki sí› ur svo -
kall a› ir álits gjaf ar á einu máli um hvert væri eitt mest a› kallandi verk efni
ís lensks sam fé lags á kom andi árum. fieir virt ust líka sam mála um að fletta
væri erf i› asta en jafn framt mik il væg asta mál efni sem fljó› in stæ›i frammi
fyr ir og flyrfti a› takast á vi›. fietta er vita skuld deil an um ís lenska nátt -
úru; hvort eigi a› vernda hana e›a virkja. Hi› stóra mark mi› sem
framund an er í ís lenskri fljó› fé lags um ræ›u er hvort tak ist a› sætta fljó› -
ina me› flví a› sam eina ví› tæka nátt úru vernd og virkj un nátt úru au› linda,
hvers fylg is menn telja sig stjórn ast af fram fara hugs un, sem byggi ekki síst
á vís ind un um.
Hing a› til hef ur fljó› in skip a› sé í tvær fylk ing ar; vernd ar sinna og
virkj ana sinna og har› vít ug ar deil ur sta› i› á milli fleirra eins og al kunna
er. Oft hef ur virst him inn og haf á milli fless ara hópa í mál flutn ingi.
Stund um hafa menn tal a› eins og eng in lei› væri til a› sætta fylk ing arn -
ar, flótt öll um sé ljóst a› mik i› er í húfi a› flarna tak ist ein hvers kon ar sætt -
ir. En flarf fla› a› vera jafn úti lok a› og menn vilja vera láta? Sé mál i›
sko› a› í al mennu ljósi flá finnst manni a› fla› hljóti a› vera hægt a› ná
brei›ri sam stö›u um flá sko› un a› fla› sé mik il vægt a› vi› njót um feg -