Skírnir - 01.09.2007, Page 258

4 [Leit ast var vi› a› finna frum texta til vitn ana grein ar höf und ar frem ur en a› snúa
fleim úr fl‡sku fl‡› ing unni aft ur yfir á ís lensku. Ókost ur fless ar ar lei› ar er a›
blæ brig›a mun ur fl‡› ing ar inn ar sem grein ar höf und ur sty›st vi› máist út. fiannig
er t.d. í fl‡sku fl‡› ing unni kve› i› fast ar á um fóst ur ey› ing ar og flær sag› ar me›
fá ein um und an tekn ing um prinzipi ell (í grundvallaratriðum) óá sætt an leg ar. fi‡›.]
5 Vil hjálm ur vitn ar hér í Si› fræ›i Níkom akkos ar (1106b) eft ir Aristótel es. Svav ar
Hrafn Svav ars son fl‡ddi, Hi› ís lenska bók mennta fé lag 1995.
skírnir526 susanne lettow
ani Vil hjálms, sem hann tel ur a› taki fram samn ings lík ön um um heil -
brig› is kerf i› eins og fleim sem Ro bert Veatch og Sheri Smith hafa sett
fram, enda gangi flau ávallt út frá grund vall ar á rekstr um milli hags muna
sjúk linga og starfs fólks. Hins veg ar kalli „eig in leg ar sam ræ› ur“ á „a›
bá› ir a› il ar láti af fleirri vi› leitni a› stjórna a› stæ› un um me› vi› horf um
sín um og mæt[i]st heils hug ar í vi› fangs efn inu sjálfu.“ (120/130) Einn
meg in til gang ur Vil hjálms me› flessu sam ræ›u lík ani er a› víkka hug tak i›
upp l‡st sam flykki, flví án sam ræ›u flar sem öll um nau› syn leg um upp l‡s -
ing um er mi›l a› eins og vi› á hverju sinni „get ur kraf an um upp l‡st sam -
flykki or› i› lít i› ann a› en merk ing ar laust ,já‘ sem sjúk ling ur gef ur í
nau› um sín um“ (132/142). A› vísu er ekki alltaf hægt a› gera sam ræ›u -
hug sjón ina a› veru leika, flótt hana megi laga a› marg vís leg um a› stæ› um
eins og Vil hjálm ur s‡n ir fram á, t.d. sam skipt um vi› börn og ung linga e›a
til fell um flar sem fyrst flarf a› sann reyna a› sjúk lingn um sé yf ir leitt sjálf -
rátt. fia› koma auk fless upp a› stæ› ur flar sem einn flarf a› ákve›a fyr ir
ann an og sá ver› ur ekki kraf inn um meira en a› „vir›a vilja sjúk lings ins
og vel fer›“ (147/159).
Kenn ing Vil hjálms er sjálfri sér sam kvæm og frelsandi fyr ir flá sem
flurfa a› taka ákvar› an ir og eiga sam skipti vi› raun veru leg ar a› stæ› ur, en
tak mark an ir henn ar ver›a ljós ar í um fjöll un inni um sam fé lags leg deilu -
mál. Seinni hluti bók ar inn ar sn‡st um „álita mál vi› upp haf lífs“ á bor›
vi› tækni frjóvg un, stofn frumu rann sókn ir, mann kyn bæt ur, fóst ur skim un
og fóst ur ey› ing ar, og sí› an um „álita mál vi› lok lífs“ eins og líf færa nám
og líkn ar dráp. Í fless um köfl um er sam ræ›u hug mynd in frem ur í bak -
grunni. fiess í sta› tek ur Vil hjálm ur hér til tekna si› fer›i lega af stö›u til
fless ara álita mála og fet ar me› al veg milli sta› fastr ar frjáls lynd is stefnu og
held ur íhalds samr ar gagn r‡ni á tækni lega rök vísi. Til a› mynda seg ir
hann ann ars veg ar a› „fóst ur ey› ing ar séu, a.m.k. í fjöl mörg um til vik um,
ámæl is ver› ar“ (209/218),4 hins veg ar ger ir hann strang an grein ar mun á
si› fer›i legu og laga legu mati á fóst ur ey› ing um og vi› ur kenn ir a› í si› -
fer›i legu til liti gildi a› „ákvör› un in er kon unn ar“ (254/268). A› mati
Vil hjálms má segja a› „kona sem fær fóst ur ey› ingu, ,á rétt um tíma, vi›
rétt ar a› stæ› ur, af rétt um ástæ› um‘ hafi tek i› ákvör› un sem er verj andi
me› mark tæk um rök um. En meira er varla hægt a› segja.“ (253/267)5 Af -
sta›a hans til ung barna dráps er a› fla› geti ver i› vi› eig andi ef fla›