Skírnir - 01.09.2007, Page 261

8 Vil hjálm ur Árna son og Stef án Hjör leifs son, „Genet icization and Bioet hics:
Advan cing Debate and Res e arch“, Med icine, Health Care and Philosophy 10
(4/2007).
9 Hjör leif ur Finns son, „Af n‡ju líf valdi. Líf tækni, n‡ frjáls hyggja og lífsi› fræ›i“,
Hug ur 15/2003, bls. 174–196, hér bls. 196.
10 Sig rí› ur fior geirs dótt ir, „The Controver sy on Con sent in the Iceland ic Data -
ba se Case and Nar row Bioet hics“, rit stj. Gar› ar Árna son, Sal vör Nor dal og
Vil hjálm ur Árna son, Blood and Data. Et hical, Legal and Soci al Aspects of
Hum an Genet ic Data ba ses, Háskólaútgáfan 2004, bls. 67–78, hér bls. 76.
skírnir 529máttur samræðunnar
si› fræ›i og sam fé lag, enda bein ir fla› at hygl inni a› slík um tengsl um og
stíg ur út fyrir a› fer›a fræ›i lega ein stak lings- og skyn sem is hyggju lífsi› -
fræ› inn ar.
A› vísu yf ir vinn ur sam ræ›u lík an Vil hjálms á marg an hátt flann ein -
stak lings mi› a›a sjálf ræ› is skiln ing rational-choice-kenn inga sem i›u lega
ein kenn ir lífsi› fræ›i leg ar nálg an ir. Samt sem á›ur standa stjórn mála leg,
efna hags leg og menn ing ar leg mál efni í skugg an um. Vita skuld flarf a› hafa
í huga a› mark mi› Vil hjálms er ekki a› r‡na í stjórn speki heil brig› is kerf -
is ins, held ur a› velta fyr ir sér hvers dags leg um si› fer› is klíp um á flessu
svi›i og au› velda flannig úr lausn fleirra. En fla› er einmitt í flessu efni sem
mætti, og flyrfti a›, auka vi› nálg un Vil hjálms. Sjálf ur ger ir hann fletta í
n‡ leg um texta flar sem hann gagn r‡n ir flær „ein stak ling smi› u›u for send -
ur“ sem ein kennt hafa lífsi› fræ› ina til flessa, og bein ir í um fjöll un um
gena væ› ingu at hygl inni a› fé lags- og menn ing ar leg um vídd um lífsi› -
fræ›i legra mál efna.8 Á›ur höf›u Hjör leif ur Finns son og Sig rí› ur fior -
geirs dótt ir kall a› eftir út víkk un lífsi› fræ› inn ar.9 „Hún flarf“, eins og Sig -
rí› ur bend ir á, „a› tengja deil ur um lífsi› fræ›i leg grund vall ar mál vi› stær-
ri spurn ing ar er var›a rétt læti og vald, fl.e. a› ver›a ,póli tísk ari‘ í göf ug um
skiln ingi fless or›s.“10 Til koma hnatt ræns líf hag kerf is — sem ger ir ekki
a› eins grunn flætti manna, held ur einnig d‡ra og plantna a› hrá efni og vör -
um — er fleg ar öllu er á botn inn hvolft ferli sem flarfn ast póli tísk-si› fer›i -
legr ar yf ir veg un ar og íhlut un ar, einmitt sök um fless a› flví er ólok i› og flar
af lei› andi er fla› enn galop i›. fietta kall ar á nálg un sem leit ar út fyr ir flá
lífsi› fræ›i legu um ræ›u sem ein blín ir á ein stak lings bundna
árekstra. Slík stjórn speki líf tækn inn ar myndi, me› sam fé lags kenn ingu a›
vopni, end ur sko›a hug mynd ir um lík ama og nátt úru, vís indi og tækni.
En flar sem hún læt ur enn eft ir sér bí›a sit ur eft ir ónota kennd and spæn is
tak mörk um hinn ar si› fræ›i legu or› ræ›u. Sjálf ur gef ur Vil hjálm ur fletta í
skyn fleg ar hann tal ar um „held ur hvim lei›a stö›u“ sem si› fræ› ing ar
sam tím ans búa vi› í ljósi fless a› um fram allt sé ætl ast til fless a› fleir haldi
ska› an um í skefj um. Frá flví sjón ar mi›i sn‡st mál i› fló einmitt ekki a› -
eins um fla› — mynd rænt sé› — „a› koma í veg fyr ir a› menn aki út af
vegna hra›a á fram fara braut inni; fla› flarf líka a› velta flví fyr ir sér hvert