Tímarit Máls og menningar - 01.09.2015, Page 31

„… þa ð e r e i n s o g s é e k k e rt p l á s s f y r i r h e l g i í n ú t í m a n u m …“
TMM 2015 · 3 31
kemur skýrt fram að presturinn getur það að minnsta kosti ekki. Þrátt fyrir
þetta trúarlega stef er sagan ekki trúarleg í sama skilningi og Vetrarferðin. Í
Vetrarferðinni er fjallað um veraldlegt efni á trúarlegan máta. Í Englaryki er
þessu öfugt farið. Þar er á algjörlega veraldlegan hátt fjallað um atvik sem fær
að minnsta kosti trúarlegt yfirbragð í huga Ölmu.
Englaryk er, eftir því hvernig á er litið, fjölskyldusaga eða (kyn)þroskasaga
sem spannar tímann frá sumri fram undir vor fermingarvetur táningsins
Ölmu. Sagan er samtímasaga. Sögusviðið er Stykkishólmur, Cádiz þar sem
lykilsenan á sér stað og Reykjavík þar sem reynt er að vinna úr eða réttara
sagt vinda ofan af reynslunni. Alma er persónan sem knýr söguna áfram en
fjölskyldan öll, foreldrar og tveir bræður, er í sögumiðju auk sálgreinisins
Snæfríðar.
Hér verður ekki sérstaklega fjallað um Jesú-reynslu Ölmu sem er þunga-
miðja í Englaryki. Þó skal vikið að einni af afleiðingum hennar eða ávöxtum
en það er ný skynjun eða ofurnæmi á umhverfið sem líkja má við núvitund
eða gjörhygli. Þetta kemur fram í skynjun hennar á félagslegu umhverfi
og stöðu þeirra sem þar eru utangarðs en einnig í náttúruskynjun. Undir
sögulok situr fjölskyldan í bíl á leiðinni suður í síðasta sálgreiningartímann:
Hún stakk þöglum símanum í vasann á úlpunni, losaði athyglina með erfiðis-
munum frá skjá Antons [yngri bróður] […] og horfði út um gluggann eins og Jórunn
[móðirin]. Nema í rauninni ekki eins og Jórunn, því Jórunn sá líklega bara girð-
ingar og byggingar og sprettandi fóður handa skepnum og aðra nytsamlega hluti
en Alma sá gisinn feld og andardrátt landsins og rykið sem hjúpaði veginn, sinuna,
grjótið, mosann og fjallstoppana. Hún ímyndaði sér að það hefði þyrlast af vængjum
englanna, svona eins og duftið sem er á vængjum fiðrilda, nema englarykið hafði
umbreytingarmátt. Allt sem það komst í snertingu við varð ljómandi, töfrandi og
þrungið merkingu. (254–255)32
Þessi skynjun Ölmu minnir á næmi Símonar Flóka í Efstu dögum eftir
reynslu hans í Skógarhlíðinni. Hún er líka skyld þeim töfrum sem Katrín
miðlar í Náðarkrafti.
Séra Hjörtur er aukapersóna í Englaryki og lengi leit út fyrir að hann væri
nafnlaus. Hjörtur er einhleypur og þjónar í smábæ á landsbyggðinni þar
sem hann er einn sinnar tegundar og án baklands. Þá hefur hann gefist upp
á hversdagstilveru sinni og gerst kostgangari hjá vertinum á Silfrinu, Pétri
Boulanger föður Ölmu. Í framhaldinu verður Pétur sálusorgari prestsins á
síðkvöldum yfir 12 ára gömlu Chivas Regal sem hann innbyrðir í ríkara mæli
en skriftafaðirinn.
„Trúar“-reynsla Ölmu mæðir harðar á Hirti en nokkrum öðrum í
sögunni. Alma ögrar honum í hverjum fermingartíma frammi fyrir hinum
unglingunum sem vaka eins og gammar yfir því sem þeim fer á milli. Í þeirra
augum er presturinn í úlfakreppu milli prestshlutverksins og -ímyndarinnar
á aðra hlið en Ölmu á hina: