Tímarit Máls og menningar - 01.09.2017, Qupperneq 6

K r i s t í n Ó m a r s d ó t t i r
6 TMM 2017 · 3
húsinu og syngur. Ég held ég hafi vaknað uppi á lofti – við sváfum á loftinu
– mamma hafi vafið sænginni utan um mig, tekið mig niður og lagt á bekk-
inn. Ég horfi á panelinn í loftinu og á snjóinn út um gluggann. Allt er hvítt.
Vá, fallegt … Varstu snemma læs? Lastu mikið – hver var uppáhaldsbókin?
Ég var læs þegar ég kom í skóla, pabbi kenndi mér, við sátum saman og
héldum heimaskóla. Ég var alæta á bækur, las allt sem ég náði mér í og fór
snemma að lesa fullorðinsbækur. Ég hafði oft á tilfinningunni að verið væri
að kenna mér í barnabókunum, að ég ætti að vera svona og svona, það fór
ægilega í taugarnar á mér – fullorðinsbækurnar kenndu ekki eða prédikuðu.
Ég get ekki gert upp á milli bókanna sem ég las – lesefnið var allt frá Alfinni
álfakóngi og Dísu ljósálfi til Jóns Trausta sem ég las allan ellefu ára. Og ég
man hvað var spennandi þegar Guðrún frá Lundi var að koma út, bækur
hennar gengu á milli húsa. Ég las líka snemma Halldór Laxness og reiddist:
hann fékk að nota þá stafsetningu sem hann vildi á meðan ég þurfti að læra
reglur í skólanum! Ég skildi ekki grínið í Atómstöðinni fyrr en löngu seinna,
þarna bara tíu eða ellefu ára: hvað voru mennirnir að spila á saltfisk? Heilt
sumar lá ég rúmföst og ekki vitað hvað gekk að mér, þá las ég ókjör og reifst
við Halldór Laxness í rúminu.
Mamma mín var einstök kona, las mikið og við ræddum bækur. Hún ráð-
lagði mér í lestrinum. Ég vona að krökkum sé ráðlagt og bækur ræddar við
þá – kannski gera bókasafnskennararnir það – það gerir mig svo ríka að hafa
átt mömmu sem var ekki bara besta sagnakona sem ég hef kynnst – hún sagði
okkur sögur daginn langan – heldur var hún líka svo víðlesin.
Sóttir þú bókasafnið á Seyðisfirði? Manstu eftir bókaverðinum? Geturðu
lýst honum?
Já, ég sótti bókasafnið og man eftir gráhærðum karli sem afgreiddi okkur.
Þegar hann hætti tók pabbi við safninu um tíma og stelpan fylgdi með og las
á vöktunum hans. Seinna var skólabróðir minn bókavörður. Þá var oft kátt
á hjalla.
Manstu eftir fyrstu bíómyndinni sem þú sást?
Nei, eiginlega ekki. Bíóhúsið var í gömlu pakkhúsi og hét Gamla bíó. Þar
voru aðallega sýndar fullorðinsmyndir á kvöldin og stöku sinnum barna-
myndir, engin þrjúbíó. Ég varð svo hissa þegar ég kom átta ára gömul til
Reykjavíkur og kynntist þrjúbíóunum. Heima voru fræðslumyndir sýndar
í skólanum svona þrisvar á vetri – oft hundleiðinlegar myndir um náttúru
Íslands og sjávarútveg en eina skrípó fengum við í kaupbæti. Þá fóru bekk-
irnir saman á sal. Þarna sátum við stillt þangað til við fórum að hrinda hvert
öðru úr bekkjunum sem voru lausir og allt fór í bendu, kennarinn reiddist og
hótaði að sleppa skrípó. Þá urðum við stillt og góð og létum okkur hafa þetta