Tímarit Máls og menningar - 01.09.2017, Side 56

56 TMM 2017 · 3
B ó k m e n n t a h á t í ð
Einsog venjulega þurfti ég að fara erfiðu leiðina. Fyrst þurfti ég að sökkva
niður í þunglyndi og síðan sökk ég þangað í streitu. Ég geng út frá því að
maður megi segjast „sökkva niður í þunglyndi“. Maður getur sokkið niður
í streitu, en ekki í flensu eða sykursýki eða fótbrot, þess vegna. Maður fer
niður með ruslið og maður fer niður með óhreina tauið og mörg okkar
sökkva niður í streitu. Mamma mín sökk ekki niður í krabbamein, mamma
mín fékk krabbamein. Brjóstakrabbamein. Hún fékk að vita það sama dag
og bókin mín kom út en beið með að segja mér það þar til daginn eftir, þegar
hún heimtaði að fá að koma í heimsókn. Ég lá í rúminu með timburmenn.
Hún settist á stól við rúmið. Í kringum hana á gólfinu stóðu blómvendir og
flöskur með víni og kampavíni. Þótt hún rembdist við að virðast yfirveguð
hef ég aldrei séð mömmu jafn hrædda og þennan dag. Ég man ekki hvað
hún sagði. Ég man bara látbragðið. Hræðsluna í augum hennar. Fölvann.
Röddina sem mælti rykkjótt. Fyrst missti ég málið, í sjokki yfir því sem ég
hafði heyrt. Henni hefur sjálfsagt fundist sem ég gæti ekki innbyrt það sem
hún hafði sagt og það gat ég heldur ekki. Þarna lá ég timbruð daginn eftir að
bókin mín kom út og barðist við tilfinningar sem höfðu ekki náð að setjast.
Það var fyrst mörgum vikum seinna þegar ég heimsótti hana á spítalann að
ég fattaði að hún var með krabbamein.
***
Í dag er blómabeðið fallegra en nokkru sinni fyrr. Ég stend og dáist að því við
hliðina á gömlum hjónum og manni með barnavagn. Snæklukkurnar virðast
óánægðar, þar sem þær standa þarna og drúpa höfði milli krókusanna, hverra
brumhnappar eru opnir, einsog við höfum opnað okkur hvor fyrir annarri
eða opnuðum okkur hvor fyrir annarri, því það er einmitt hreyfingin sem
hefur staðnæmst. Hreyfingin sem hefur staðnæmst er sú hreyfing sem ég
vildi helst af öllu gefa mig á vald, því hvað er dásamlegra en að opna sig fyrir
annarri manneskju, og að önnur manneskja opni sig fyrir manni, að blómstra
hægt í blómabeði.
***
Mér finnst einsog það sé langt síðan við töluðum saman.
***
Ég trúi hvorki lengur á þögn né mál, því ég veit hvað það kostar að þegja og
ég veit hvað það kostar að mæla. Ef ég hefði ekki skrifað HÚN ER REIÐ hefði
ég ekki getað flutt aftur til Danmerkur. Þegar ég byrjaði að skrifa bókina
var ekki einu sinni til neitt ættleiðingarkrítískt samfélag hér heima. Þegar
ég opnaði munninn til þess að segja eitthvað krítískt um alþjóðlegar ætt-