Tímarit Máls og menningar - 01.06.2003, Side 7

tmm bls. 5
sem var kunníngi kunningja fjölskyldunnar, en
fasisti og vann fyrir Franco," hélt Belín áfram,
„þau fundu hann nánast í símaskránni, var
sagt. Hann byggði húsið og þetta húsnæði hér
fyrir þjónustufólk. Og hingað fluttu þau, en hún
var meira og minna lokuð inni."
„Lokuð inni?!" sagði hann og hætti við að
stinga uppí sig ólívu.
„Allt til enda borgarastyrjaldarinnar, og
næstu þrjátíu ár á eftir."
„Hvers vegna?"
„Hann tók hana þó með sér út að borða einu
sinni í viku til að sýna hana viðskiptavinum sín-
um,“ sagði Almedo.
„Ó," hrökk uppúr honum, „svoleiðis".
„Aha," sagði Almedo. „Hún hefur ekki viljað
fara út fyrstu árin, eða hann hefur verið hrædd-
ur um að hún héldi áfram að leita að Garcia,
fyndi andspyrnuhreyfingu og annað í þeim dúr,
það er aldrei að vita með svona fasista, þeir eru
paranoid einsog allir sem hafa eitthvað á sam-
viskunni."
Hann vissi að stríðinu í Andalúsíu lauk
nokkrum dögum eftir að fólk flúði austur eftir
ströndinni, í áttina að smábæjunum Nerja og
Motril í von um að komast norður til Murcia á
svæði lýðveldissinna. Franco var grimmur, en
honum fannst það ekki sjálfum þegar hann
steig útúr tjaldi sínu í marokkósku sólinni og
undirbjó innrás. Og rétt fyrir utan andalúsísku
ströndina lágu ítölsk herskip og skutu á fólkið
sem flúði undan hersveitum hans, og sum lík
ultu niðrí fjöru.
„Seinna var maðurinn hennar Dolores sagð-
ur hafa átt í vopnaviðskiptum í gegnum skrif-
stofu á Marbella, hvítþvegið peninga og selt
Carlosi og fleiri terroristum flugelda," sagði
Belín, „svo dó hann fyrir tíu árum, engin börn
og hún opnaði garðshliðið. Hún þurfti að endur-
fæðast og komast út í lífið á ný. Hliðið stóð opið
í nokkur ár án þess að nokkur kæmi inn nema
ungur frændi hans sem færði henni mat og
sjónvarpsdagskrána, og án þess að hún færi
Hægur vindurinn af hafinu var hlýr,
öldurnar lyftust og lögðu rólega undir sig
hausinn áður en þær runnu uppí sandinn.
Hann fékk sér djúpsteiktar sardínur
með sítrónu, brauð og bjór á ströndinni,
gekk svo vestur eftir.
mikið út. Hún bað um El País skrána, það eru
margar myndir í henni."
Þau kláruðu bjórinn og síðustu ólívuna. Það
var hætt að rigna og klukkan orðin tíu.
„Hún spyr hvort þú sért kommúnisti eða fas-
isti," sagði Belín, „ef þú ert fasisti þarftu að
borga 10.000 peseta fyrir vikuna en annars ekki
neitt."
„Ég segi þá að ég sé túristi," sagði hann.
Belin gekk með honum út úr garðinum,
gluggahlerarnir á húsi Dolores voru allir lokaðir,
trjágreinarnar vörpuðu skugga af tunglskininu á
hvítkalkaða veggina. Honum fannst hann vera
að ganga inní sögu sem annar hafði skrifað. En
hann gat lagt hönd á húsið og fundið fyrir því,
ekkert plat, engin ímyndun, strokið hendinni
niður vegginn, inni var Dolores, úti voru fasist-
arnir. Skyndilega hikstaði hann snöggt.
„Hvað er að?" spurði Belín.
„Ég er búinn að láta bissnissinn frá mér,
þetta er ekki fyrir mig, og er að missa húsið
líka," sagði hann, „þetta er mér að kenna.
Hún rak mig út í von um að halda því með nýj-
um manni. Og ég er að hugsa um að fara ekki
aftur, fara eitthvert annað, eða vera hér. Ég
veit ekki. Ég er lost, og ég er dáldið fullur
núna."
Það ískraði í garðshliðinu og þau smelltu
kossi á hvora kinn.
„Komdu fyrir hádegi," hvíslaði hún, „þá verð
ég búin að tala við Dolores."
Morgunsólin var sterk, borgin iðandi og hann
opnaði franskar svaladyrnar áður en hann fór í
sturtu. Svo gekk hann frá hótelreikningnum og
tók strætó austur til Pedregalejo.
Dolores var farin, hafði
skroppið inní bæ, Belín fór
með hann inn. Þau fóru inn-
um aðaldyrnar sem Dolores
notaði aldrei, hún notaði
bakdymar sem lágu beint
inní eldhús. Eldhúsið og
sjónvarpsherbergið á jarðhæðinni var eina
plássið sem hún notaði auk efri hæðarinnar.
Hinn hlutinn var ónotaður, og vítt til veggja og
hátt til lofts í aðalanddyrinu. Grænt, þungt leð-
ursófasett frá seinna stríði stóð rykfallið uppvið
vegginn á vinstri hönd, á hægri hönd stóð
kommóða og þar innaf voru dyr að eldhúskrók,
geymslu og klósetti. Allt var rykfallið, dimmt,
hlerarnir fyrir gluggum og gólfið bert. Hann gat
ímyndað sér hvernig skuggar þeirra féllu á gólf
og veggi þegar þeir gengu inn. Viðskipti þeirra
væru svo vel ígrunduð að þeir þyrftu ekki að
ræða hver væri þess verður að vera óvinur
þeirra. Þeir voru vinir Francos og tilbáðu Maríu
mey.
Hann lét töskuna detta á gólfið. Lítill sólar-
geisli þrengdi sér inn frá geymslunni og skar
rykið í loftinu. í bland við gamla leðurlyktina
fann hann sæta lykt af appelsínum sem virtist
svífa innanúr eldhúsinu. Og við sófann voru
dyrnar inní herbergið hans. Hvítir veggir og rúm
sem Dolores hafði búið um fyrir hann. Hár og
mjór fataskápur, lítið náttborð með lampa, raf-
magnssnúran lá í tvennu lagi, plús og mínus,
óbreytt frá því í seinna stríði. Belín lét hann
hafa kúst og hann sópaði rykið úr loftinu. Það
brakaði í gormunum í rúminu, Belín opnaði
gluggahlerana og hann tók uppúr töskunni.
Hann færi svo niðrá strönd.
Hægur vindurinn af hafinu var hlýr, öldurnar
lyftust og lögðu rólega undir sig hausinn áður
en þær runnu uppí sandinn. Hann fékk sér
djúpsteiktar sardínur með sítrónu, brauð og
bjór á ströndinni, gekk svo vestur eftir.
Skemmtistaðirnir sváfu á daginn. Allt var á sín-
um stað.