Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1937, Side 92

90
laus við lús, og það var ekki fátítt, að héraðslæknir legði fleiri eða
færri lýs í biiið, er hann kom úr ferðalögum. Nú síðari árin hefir
slíkt varla komið fyrir. Þá mátti heita leitun á manni, sem ekki
hrækti hvar sem stóð, en svo má heita, að slíkt sjáist aldrei nú, né
hafi sézt í mörg ár. Kossaósiðurinn hefir mjög rénað á síðari árum.
Mjög óvíða var nokkur gluggi á hjörum í baðstofum eða öðrum
íbúðum, og þótt einhvers staðar væri, voru flestir logandi hræddir
við að opna af ótta við súginn og það þótt logn væri eða glugginn
sneri undan vindi. Einkum var varast að opna glugga, ef sjúklingur
var inni. Á þessu er nú orðin gagngerð breyting. Og svona mætti
lengi telja. En vitaskuld stendur þó margt, er að þrifnaði lýtur, til
bóta enn þá. Einkum vantar mikið á, að utanhússþrifnaður sé í góðu
lagi. Meðal annars vantar enn salerni á mörg heimili, og þau, sem til
eru, mörg illa úr garði gerð. Nokkur framför hefir þó líka orðið í þessu
efni á síðari árum. Vatnssalernum fjölgar nokkuð árlega, og mun
fjölga örar, ef betur verður séð fyrir fráræslu í kauptúnunum en
fram að þessu hefir verið gert.
Höfðahverfis. 2 steinhús hafa verið reist í Fnjóskadal og 1 endur-
hætt. Mörg hús hér í héraðinu eru ekki fullgerð, og mun þar um
valda getuleysi manna og svo hitt, að menn vilja sem mest smíða
sjálfir á þeim tímum, sem Htið eða ekkert er að gera.
Öxarfj. ,,Jarðir“ munu 75 í héraðinu að frátekinni Raufarhöfn. Mér
telst svo til, að á þessum jörðum og' að frátekinni Raufarhöfn og
Kópaskeri hafi verið byggt 71 íbúðarhús síðan 1921, nær öll á síð-
ustu 10 árum og flest síðan 1930. Þar að auki ógrynni af viðbyggð-
um skúrum (sem með hverju ári vaxa út úr þessum húsum), fjós-
um, safngryfjum og' fjárhúsum. Þó telst mér til, að ekkert íbúðarhús
hafi verið býgg't á 21 jörð á þessum tíma, svo að íbúðarhúsin, 71,
koma á 54 jarðir. Það hafa sem sé afar víða verið byggð 2 íbúðar-
hús (líka nokkur nýbýli, en þau eru nær öll i heimatúni og því
nafn eitt). Arinars skipta „jarðir“ minna máli í þessu sambandi. Mér
telst svo til, að á þessum 75 jörðum séu nú sem stendur 109 fjölskyld-
ur, sem þörf hafi á íbúðum út af fyrir sig (samkvæmt nútímakröf-
um). 71 hefir nýtt íbúðarhús, 38 ekki. Nú búa 10—15 af þeim í
timbur- eða steinhúsum, sem voru nýleg (10 ára og yngri) árið 1921.
En þau hús voru flest illa gerð og eru mörg leiðindaskrokkar og
ekki til frambúðar. Einstaka gott, önnur ónýt. Mér virðist, að 29 af
þessum 38 fjölskyldum, sem búa i eldri húsum en frá 1921, séu í
óviðunandi húsakynnum. Sem sé: 29 af 109 fjölskyldum búa í hús-
um, sem eru bæði gömul og slæm. En hve margar fjölskyldur búa í
húsum, sem eru ruj og slæm? Þá er ótalið, að Raufarhöfn og Kópa-
sker hafa að mestu verið bvggð upp á þessum árum. A Raufarhöfn
eru flest húsin lítil, léleg og ódýr — og umfram allt ljót. Ræði
kauptúnin þyrfti að skipuleggja að götum og gerð. A sumri komanda
er í ráði að byggja íbúðarhús á 5—6 bæjum. Með sama áframhaldi
verða eftir nokkur ár öll g'ömul hús úr sögunni nema væntanlega
læknisbústaðurinn, sem nú er 27 ára fúahjallur, en var í upphafi
mjög övandlega byggður og hefir að þessu ekki getað fúnað vegna
þess, hve vel hefir blásið í gegnum hann.