Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1940, Blaðsíða 206

204
fjölgunin verður fyrir aðflutta útléndinga, ekki sízt hermenn á hinum
óstýrilátasta kynþorstaaldri og meira og minna á valdi þeirrar laus-
ungar og ábyrgðarleysis í kynferðismálum, sem hermennska er al-
kunn fyrir að hafa í för með sér. Nokkurn veg'inn jöfn tala karla og
kvenna á svipuðum aldri á sama stað —- einkum ekki fleiri karlar —
og' yfirgnæfandi af sama þjóðerni er heilbrigt ástand og yfirleitt eng-
inn alls herjar voði á ferðum, þó að nokkurt frjálsræði í ástamálum
tíðkist og' einstök glapstig séu ekki fág'æt. Hitt má hiklaust telja
sjúklegt ástand, sem verður að metast og sæta meðferð samkvæmt
því. Þeir, sem eru víðs fjarri allri móðursýki og' piparkerlinganuddi
um lausung í kynferðismálum á „normal“ tímum, hafa ekki aðeins
gilda ástæðu til, heldur er þeiin skylt, ef þeir vilja teljast sjáandi
og gæddir heilbrigðri dómgreind, að slá varnagla við frjálslyndi sínu,
þegar svo er ástatt, eins og nú er orðið hér á landi, ekki sizt, þegar
útlit er fyrir, að enn meira hallist. Ég hygg mikla nauðsvn á, að menn
athugi málið frá þessu almenna sjónarmiði, en geri sér ekki of títt
um hin einstöku tilfelli, sem mörg eru svo lítl fallin til almenns fróð-
leiks. Og ég hefi ástæðu til að ætla, að stjórn setuliðsins, eins og allt of
marga Islendinga, vanti nokkuð á að hafa gert sér þetta nægilega
Ijóst, sem vorum málstað er engan veginn hættulaust.
6. Annað er það, sem mér virtist stjórn setuliðsins eiga sammerkt
við suma íslendinga, sem öðrum fremur hafa orðið til þess að rugla
réttan skilning manna á þessu máli. Eru það einkum lögfræðingar,
sem tekið hafa dómaraafstööu. til þess og átt um það allmiklu fylgi
að fagna, ekki sízt meðal kvenþjóðarinnar. Er þá litið á misfellurnar
eins og' afbrot eða glæpi, sem ekki megi telja, að hafi gerzt, hvað þá
bendla nokkurn við, nema rökheldar sannanir sé"u fvrir hendi um
ákveðin tilfelli. Allar ráðstafanir virðast síðan eiga að miðast A7ið
regluna: heldur að sýkna tíu seka en dómfella einn saklausan. Gagn-
stæð þessu sjónarmiði er læknisafstaðan. Þá er litið á vandann eins
og' hættulegan sjúkdóm eða skæðan faraldur, sem ástæða sé til að
beita sóttvörnum gegn. Er þá ekki krafizt annars en rökstuddra grun-
semda um yfirvofandi hættu og talið sjálfsagt að gera heldur meira
en minna til að afstýra voðanum. Hvað mundi verða sagt uxn heil-
brigðisstjórnina, ef grunur væri á, að pest eða bólusótt hefði stungið
sér niður í landinu, eix hún hliðraði sér hjá að hefjast handa um
sóttvarnarráðstafanir, unz sannað væri fyrir rétti, að sjúkdómurinn
væri sá, er grunsemdirnar bentu til ? Dómaraafstaðan til þessa máls
er g'reinilegur vottur um, með hve mikluin tepru- og yfirdrépsskap
mönnunx er tamt að taka á kynferðismálum. I samtalinu reyndi ég
lítillega að gera skiljanlega læknisafstöðuna til málsins sem afstöðu
íslendinga, en ef til vill með hæpnum heimildum.
7. Mér skilzt af ýmsu, og' meðal annars bar á því í þessu samtali,
að brezka setuliðsstjórnin telji fyrir hönd þjóðar sinnar til nokkurrar
þakklætisskuldar lijá íslendingum fyrir það, að Bretar skyldu her-
nema landið, því að annars hefði það fallið í hendur Þjóðverj um, sem
vafalaust hefðu reynzt oss grimmari liúsbændur. Sennilega munu
Bandaríkjamenn ekki síður ætla sig hafa ástæðu til að telja til svip-
aðrar skuldar. Ég hygg, að gegn þeim skuldakröfum sé ástæða til að