Þjóðmál - 01.12.2015, Qupperneq 17

16 ÞJÓÐMÁL vetrarhefti 2015
skýrasta dæmið um vegaframkvæmd sem
hentar mjög vel í einkafjármögnun og einka-
framkvæmd og má búast við að hægt væri
að hefjast handa nú þegar við framkvæmd
þess verkefnis.
Áætlað þjóðhagslegt tap af því að hafa ekki
hafist handa við Sundabraut fyrir tíu árum,
þegar það stóð til, er á bilinu 12-15 milljarðar
króna, samkvæmt mati GAMMA.
Nefna má ýmis önnur smærri samgöngu-
verkefni sem henta vel í einkafjármögnun.
Þá eru fjölmörg tækifæri til staðar í tengsl-
um við aðkomu einkaaðila að félagslegum
innviðum. Ísland er eftirbátur landa í Vestur-
Evrópu þegar kemur að fjárfestingum
einkaaðila í heilbrigðisþjónustu, hjúkrunar-
heimilum, og íþróttamannvirkjum.
Til íhugunar fyrir opinbera aðila
Möguleg aðkoma einkaaðila að samgöngu-
verkefnum má hins vegar ekki verða til þess
að stjórnmálamenn sjái sér leik á borði og
komi verkefnum á koppinn á pólitískum
forsendum.
Ítrekað hefur verið bent á að forgangs-
röðun samgönguframkvæmda hér á landi
þurfi að taka í meira mæli mið af kostnaðar-
og ábatagreiningu. Við getum til dæmis lært
af Dönum í þeim efnum en danska samgöngu-
ráðuneytið notast við aðferðafræði sem
nefnd er TERESA til að meta forgangsröðun
samgöngufjárfestinga.
Í meistararitgerð Vilhjálms Hilmarssonar
í hagfræði sem GAMMA verðlaunaði árið
2012 var þjóðhagslegt tap Vaðlaheiðarganga
metið á að minnsta kosti 4,3 milljarða. Með
kostnaðaraukum og töfum er þjóðhagslega
tapið nú komið vel á sjöunda milljarð króna.
Samtals má því segja að þjóðhagslegt tap
af því að hafa ekki ráðist í Sundabraut en að
hafa ráðist í gerð Vaðlaheiðaganga sé komið
yfir 20 milljarða króna.
Almennt er nauðsynlegt að löggjafinn sé
hliðhollur aðkomu einkaaðila að innviðafjár-
festingum og löggjöfin eða ramminn utan
um slíkar framkvæmdir sé skýr og taki ekki
breytingum.
Nauðsynlegt er að huga almennt að
innviðaumhverfinu, jafnt lagalega sem
pólitískt. Reglugerðarumhverfi og stofnana-
umhverfi innviðafjárfestinga þarf að vera
skýrt og skattaumhverfi fyrirsjáanlegt
og stöðugt, og nauðsynlegt er að móta
langtíma áætlanir á vegum stjórnvalda um
ný verkefni og einkavæðingu og sem og
Þjóðhagslegt tap vegna Vaðla-
heiðarganga er að minnsta kosti 4,3
milljarðar. Með kostnaðaraukum og
töfum þá er tapið komið vel á sjöunda
milljarð króna. Þjóðhagslegt tap af því
að hafa fremur ráðist í gerð
Vaðlaheiðaganga og látið Sundabraut
sitja á hakanum er komið vel yfir
20 milljarða króna. Ítrekað hefur verið
bent á að forgangsröðun samgöngu-
framkvæmda hér á landi þurfi að taka
í meira mæli mið af kostnaðar- og
ábatagreiningu.