Þjóðmál - 01.06.2020, Blaðsíða 50

48 ÞJÓÐMÁL Sumar 2020
Nýsköpunarstefna Íslands
Í fyrra kynnti ríkisstjórnin nýsköpunarstefnu
sína undir heitinu Nýsköpunarlandið Ísland.
Stýrihópur með þátttöku allra þingflokka,
hagsmunaaðila í atvinnulífinu, háskólasam-
félagsins, frumkvöðla og fjárfesta lagði fram
stefnuna en verkefnastjórn stýrði vinnunni.
Mikill skilningur og stuðningur Þórdísar
Kolbrúnar Reykfjörð Gylfadóttur nýsköpunar-
ráðherra og ríkisstjórnar við nýsköpun og
frumkvöðlastarf hefur varðað leiðina til
framtíðar. Eins og hún hefur sagt sjálf í
viðtölum er nýsköpun ekki tískuorð eða
einhver frasi heldur lykilforsenda í frekari
framförum og verðmætasköpun. Dæmi um
það hafa verið nefnd hér að framan en fram
til þessa hefur gífurleg verðmætasköpun
orðið í lykilatvinnugreinum eins og sjávar-
útvegi sem byggst hefur á nýsköpun í
veiði reglum um nýtingu auðlindarinnar, í
nýsköpun í veiðum, varðveislu og vinnslu
sjávarafurða og í þeim tækjabúnaði sem
nýttur hefur verið.
Í menntakerfin hefur einnig orðið þróun í
þessa veru með t.d. nýsköpun í háskólastarfi,
með opnun Háskólans í Reykjavík og enn áður
Háskólans á Akureyri. Svo má nefna fyrir-
hugaðar breytingar á starfsemi Nýsköpunar
miðstöðvar Íslands. Þar er sú leið farin að
leggja stofnuna niður og færa verkefni
hennar til annarra aðila, komast nær háskóla
samfélaginu og fyrirtækjunum í landinu og
sameina við aðra sambærilega starfsemi.3
Frumvarp um frumkvöðlasjóðinn Kríu með
2,5 milljarða króna ráðstöfunarfé er dæmi
um aukna áherslu stjórnvalda á þessu sviði.
Krían er sá fugl sem ferðast lengst frá landinu
þegar hún fer í burtu, en kemur alltaf til baka.
Hún er eldsnögg og á sífelldu iði og amstri
og nafngiftin hæfir því öflugum frumkvöðla-
sjóði. Við þurfum fleiri en eina kríu því
hún verpir ekki nema tveimur eggjum. Við
þurfum miklu fleiri kríur og fleiri körfur til að
setja eggin í. Það er verið að stíga alltof lítil
skref á þessu sviði meðan tugir milljarða fara í
„hefðbundndar” innviðafjárfestingar.
Heimild lífeyrissjóða til að fjárfesta í vísis-
sjóðum verður einnig aukin þannig að þeir
megi eiga allt að 35% í vísissjóði í stað 20%,
sem mun vonandi hleypa enn meira súrefni
í nýsköpunarstarfið. Þótt lífeyrissjóðir hafi
tekið við sér að nokkru leyti, þá eiga þeir
meira tækifæri í nýsköpunarverkefnum þar
sem arðsemin verður síst minni, ef vel er
haldið utan um fjárfestinguna. Það er því full
ástæða til að horfa með bjartsýni til sjálfbærrar
nýsköpunar á Íslandi að lokinni þeirri alheims-
kreppu sem kennd verður við COVID-19.
Kríurnar verpa vonandi
mörgum eggjum
„Mjór er mikils vísir” eins og máltækið
segir. Vísir merkir þar frjóangi eða spíra
sbr. orðasambandið „vísir að e-u”. Vonandi
mun þetta efla vísisfjárfestingar enn frekar
og leggja grunn að öflugra umhverfi vísis-
fjárfestinga hér á Íslandi. Við fögnum Kríu og
vonandi fer hún sem fyrst að verpa eggjum
og klakið heppnist vel. Við þurfum margar
kríur og mikilvægt verkefni er fram undan
að styðja við þær auðlindir sem byggir á
hugvitinu. Að hleypa meira súrefni þar inn
ekki síður en í húsnæðismarkaðinn, ferða-
þjónustuna eða aðrar greinar. Hugvitið er
óþrjótandi auðlind. Þar býr meiri orka en í
fallvötnunum og meiri verðmæti en í afla upp
úr sjó, með fullri virðingu fyrir verðmætum
þeirra auðlinda.