Þjóðmál - 01.06.2020, Blaðsíða 13

ÞJÓÐMÁL Sumar 2020 11
hefur skilað sér margfalt til baka í auknum
verðmætum og framförum.“
Líklegt er að oft verði vitnað til þessara orða
forsætisráðherra þegar fram líða stundir og
menn vilja fá gagnorða lýsingu á afstöðu
forráðamanna þjóðarinnar til þess sem gerst
hefur undanfarna mánuði í skugga COVID-
19-faraldursins. Enn þorir enginn að slá því
föstu að baráttunni sé lokið. Á þessari stundu
er því enn spáð að önnur bylgja kunni að
ganga yfir heiminn.
VI.
Hér skal sérstaklega staldrað við það sem
segir í síðustu efnisgrein hinna tilvitnuðu
orða um „að við viljum kolefnishlutlaust
samfélag, nýsköpunarsamfélag, þekkingar-
samfélag“. Takist ríkisvaldinu með fjármunum
sínum að virkja einkaaðila til samstarfs með
þetta að markmiði yrði um álíka mikla
byltingu á íslensku samfélagi að ræða og
varð með aðildinni að Evrópska efnahags-
svæðinu (EES) árið 1994.
Áhrifa aðildarinnar gætti ekki síst á sviði
rannsókna og nýsköpunar, þegar unnt var
að virkja krafta allra sem höfðu beðið árum
saman eftir að fá aukið svigrúm. Fótfestan
fyrir stórt átak á þessum sviðum núna er
öflugri en fyrir aldarfjórðungi og þess vegna
er mikils að vænta verði rétt að málum staðið.
Í grein í Morgunblaðinu sunnudaginn 28. júní
2020 sagði Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfa-
dóttir, nýsköpunar- og iðnaðarráðherra:
„Ríkið getur hugað að vélinni, séð til þess að
hún sé í lagi, tryggt henni gott súrefnisflæði.
Það ætlum við að gera, ekki síst með því að
leggja þunga áherslu á nýsköpun. Það sem
mun koma okkur upp úr Covid er hugvit.
Við höfum nú þegar stigið stór skref í þeim
efnum á grundvelli nýrrar nýsköpunar-
stefnu. Hið opinbera getur búið til jarðveginn
en til að nýta hann þarf hugvitssama og
þrautseiga frumkvöðla og athafnafólk. Í
viðleitni þeirra til verðmætasköpunar reynir
einmitt hvað mest á þrautseigjuna, sem ég
nefndi áðan að væri einkenni á okkar sam-
félagi.
Annað nauðsynlegt verkefni er að hagræða
í ríkisrekstrinum. Við þurfum að kasta þeirri
ranghugmynd að hagræðing feli alltaf í sér
niðurskurð á þjónustu. Því getur einmitt
verið öfugt farið. Við höfum einfaldlega ekki
efni á því að reka stóru kerfin okkar með
óbreyttum hætti. Það var orðið ljóst löngu
fyrir Covid, m.a. vegna lýðfræðilegra
breytinga. Þarna er verkefni sem við getum
ekki einfaldlega velt yfir á komandi kynslóðir.
Það væri vond pólitík. Í slíku verkefni felast
mikil tækifæri. Tækifæri til að stórauka
nýsköpun innan ríkisrekstursins, sem leiða
af sér nýjar lausnir, nýja tækni, aukið val
og spennandi störf. Það er nefnilega hægt
að endurhugsa margt í ríkisrekstri sem
bætir þjónustu við borgarana, gerir kerfið
skilvirkara og þannig sækjum við fram sem
samfélag.“
Þessari afstöðu ráðherrans og ríkisstjórnar-
innar hefur víða verið fagnað. Nýjungar í
atvinnulífinu eru margar og vonandi ná
flestar þeirra að vaxa og dafna. Tryggvi
Hjaltason, hugsjóna- og framkvæmdamaður
við nýsköpun, segir til dæmis að í fyrsta
sinn í Íslandssögunni sé nú „röð af nýjum
tölvuleikja fyrirtækjum sem eru með reynslu-
mikið vel tengt fólk við stjórnvölinn komin
á þann stað að geta hafið vöxt“. Kallar hann
þetta „örlagaglugga“ sem kunni aldrei að
opnast hér aftur og því skipti miklu að nýta
hann vel næstu tvö árin.
Þórdís Kolbrún R. Gylfa dóttir, nýsköpunar-, iðnaðar- og
ferðamálaráðherra.