Saga - 2015, Page 174

Nina Zurier vinnur í bókinni með íslenska safngripi á persónulegan hátt. Í
henni eru um það bil sextíu ljósmyndir um tuttugu nafngreindra áhuga- og
atvinnuljósmyndara og að auki nokkrar ómerktar úr söfnum dagblaðanna
Vísis og Þjóðviljans en allt myndefnið er úr Ljósmyndasafni Reykjavíkur.
Listakonan hefur verið langdvölum á Íslandi á undanförnum árum,
ferðast víða um land og lagt stund á íslenskunám. Snemma árs 2013 settist
hún yfir myndir og kontaktprent í þessu ríkulega safni, sem enn hefur lítið
verið unnið úr á jafn persónulegan hátt og hér sést, og tók að velja úr því
myndir í verkefni sem smám saman mótaðist og birtist í þessari bók. Á
haustmánuðum 2015 mátti jafnframt sjá nokkuð breytta útgáfu verksins á
sýningu Zurier í Sjóminjasafninu, sem er hluti Borgarsögusafns rétt eins og
Ljósmyndasafn Reykjavíkur. en í bókinni leitast hún við að segja ævisögu
sína eins og hún hefði getað orðið, hefði hún alist upp á Íslandi.
„Ég ímyndaði mér að þetta væri móðir mín þegar ég var um tveggja og
hálfs mánaðar gömul,“ sagði Nina Zurier um fyrstu ljósmyndina í bókinni,
í samtali við undirritaðan í Morgunblaðinu 11. júlí 2015. Þessi orð skýra ágæt-
lega nálgun hennar. Myndin er eftir Lilý Guðrúnu Tryggvadóttur, tekin í
Blönduhlíð 10 í Reykjavík á gamlárskvöld árið 1952, og sýnir prúðbúna en
afar alvarlega konu sem situr hjá litlu jólatré. Þegar Zurier hóf að kanna
safneign Ljósmyndasafns Reykjavíkur velti hún fyrir sér hvernig hefði verið
umhorfs á Íslandi á sjötta og sjöunda áratug 20. aldar, þeim tíma sem hún
var að alast upp í Miðvesturríkjum Bandaríkjanna, og lék sér að því að
ímynda sér sjálfa sig í þeim aðstæðum sem ljósmyndirnar sýna.
„Ég hafði séð veggspjald eftir Mats Wibe Lund frá þessum tíma af
volkswagen-bjöllu á leið yfir Fnjóskárbrú í vaglaskógi og mér fannst þetta
svo kunnuglegt að ég hefði getað verið í þessum bíl á þessari stundu,“ sagði
Zurier í áðurnefndu viðtali. eftir að hafa kynnst safnkostinum í Reykjavík
gat hún síðan haldið áfram að skoða heima hjá sér í kaliforníu þann hluta
safnsins sem skannaður hefur verið og er aðgengilegur á netinu. Og smám
saman mótaðist þessi persónulega frásögn bókverksins, sögð með ljós-
myndum sem flestar eru frá Reykjavík en einnig nokkrar teknar á ferðalög-
um ljósmyndara um landið.
„Gleymdur tími er þér glataður þar til hann finnst,“ söng Megas og þá
er spurningin hvaða tími það er sem hefur glatast og finnst aftur, minningar
hvers og hver finnur. Nina Zurier leikur sér hér með það hvernig engin leið
er að festa hendur á minninu og gerir þennan gleymda tíma, sem hún grefur
upp úr myndasafninu, að sínum. Í endurminningabók sinni, Hold Still, segir
bandaríski ljósmyndarinn Sally Mann að ljósmyndir taki yfir og brengli
minningar, þær verði í raun minningarnar. Í þessu verki má einmitt sjá Ninu
Zurier gera augnablik skynjuð af öðrum, í landi sem hún hafði þá aldrei
komið til, að sínum. Þetta er skáldskapur, vissulega, og í því sambandi vísar
Sigrún Alba í innganginum í orð annars bandarísks rithöfundar, Siri Hust -
vedt, sem hefur bent á „að sköpun skáldskapar sé að muna það sem aldrei
ritdómar172
Saga haust 2015 umbrot.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 26.11.2015 11:00 Page 172